Câu chuyện
vượt biển kinh hoàng của Nguyễn Ngọc Ngạn
Đời người, ai cũng có những kỷ niệm,
đau thương hay hạnh phúc. Kỷ niệm
đôi khi chỉ thoáng qua, mờ nhạt như áng mây bay
ngang bầu trời, để lại chút h́nh ảnh bâng
khuâng. Nhưng cũng có khi hết sức sâu đậm,
đến nỗi có thể coi là một biến cố, khả
dĩ tạo thành khúc rẽ quan trọng cho cuộc đờị
Đó là trường hợp của tôi với câu chuyện xảy
ra hơn 20 năm về trước mà giờ này ngồi
ghi lại, tôi vẫn thấy hiển hiện như mới
hôm qua.
Ngày ấy,
miền Nam vừa đổi chủ được 3
năm, t́nh h́nh chính trị c̣n cực kỳ khắt khe Đă thế,
chính sách áp dụng lại không đồng nhất, mỗi
phường mỗi tổ là một lănh chúa, phát huy sáng kiến
mà bức chế nhân dân. Tôi ở trại cải tạo, cầm
tờ giấy tha vào giữa năm 78, về tŕnh diện Sở
Giáo Dục Thành Phố cho đúng thủ tục, dù biết
trước sẽ không được thu nhận trở lại
nghề cũ . Không có nghề nghiệp biên chế, tôi chỉ
được tạm trú 3 tháng tại Sài G̣n để thu
xếp đi vùng kinh tế mới . Thời
gian này, miền Nam đang lên cơn sốt về phong trào
vượt biên t́m tự do . Những
người ở vào hoàn cảnh của tôi, bị công an
khu vực theo dơi và hăm dọa thường
xuyên th́ lại càng nôn nóng kiếm đường bỏ trốn.
Những người bạn tù chúng tôi ngày ngày
đôn đáo gặp nhau, đề tài chính đem ra bàn bạc
chỉ xoay quanh một chuyện duy nhất là vượt
biên.
Thời
gian trôi qúa nhanh, trong nháy mắt đă hết hạn tạm
trú, tôi trở thành kẻ sống lậu không hộ khẩu
tại thành phộ Giữa lúc lao đao tuyệt vọng,
không biết ngày nào bất ngờ bị bắt lại, th́
một hôm em trai tôi giới thiệu cho tôi một đầu
cầu qúy giá: đó là ông Ân, một người đàn ông
trí thức, tuổi vừa 50, tính t́nh hiền hoà và đứng
đắn. Ông là nhân viên lâu đời của
cơ quan viện trợ Hoa Kỳ trước 75, đồng
thời góp phần chuyển âm Anh-Pháp cho hăng phim Cosunam ở
Sài G̣n. V́ làm ăn chung với em tôi từ sau 75, nên ông
có ḷng tốt rủ em tôi cùng đi với ông trong chuyến
vượt biển bán chính thức vốn dành riêng cho
người Hoa đang rầm rộ đăng kư lúc đọ
Thông cảm hoàn cảnh bấp bênh của tôi,em
tôi giới thiệu tôi với ông, để xem ông có giúp ǵ
được tôi chăng ? Đi bán chính thức lúc ấy
đắt tiền lắm, v́ đang là những đợt
đầụ Có người nộp tới 12 hoặc 14
cây vàng, v́ phải qua nhiều trung gian. C̣n gía trung b́nh th́ ít
ra cũng phải 10 lượng một ngườị
Tôi mới ở tù ra, làm ǵ có số tiền khổng lồ
ấy!
Bà xă tôi bận con nhỏ — khi tôi đi tù th́ cháu mới
hơn 1 tuổi — cho nên chỉ buôn bán vớ vẩn, đủ
nuôi con và tiếp tế cho chồng là giỏi lắm rồị
Số vốn ít ỏi của vợ tôi lại cứ
vơi dần sau mấy chuyến đi chui bất thành. Con đường bán chính
thức mua vé bằng cả chục lượng vàng, là
điều vượt qúa sự kỳ vọng của tôi,
trừ khi có một phép lạ! Vậy mà phép lạ dường
như đang xảy đến!
Hôm ấy,
một buổi tối khoảng đầu tháng 11, gia
đ́nh em tôi đưa tôi lại quán ḅ bảy món Duyên Mai
bên Chi Lăng, để gặp ông Ân lần
đầu tiên. Tôi lúc này đang trốn chui trốn nhủi
v́ đă hết hạn nộp hộ khẩu từ lâu, phải
xoay đủ mọi thứ giấy tờ lao động
để qua mặt công an khu vực, nấn ná lưu lại
thành phố được ngày nào hay ngày nấỵ Khu vực
Công giáo tôi cư ngụ lại hay xảy ra những vụ
bắt bớ bí mật, v́ những tin đồn về các
tổ chức Phục Quốc — cả thật lẫn giả
— làm liên lụy đến khá nhiều người vô can.
Trước năm 75, tôi có dạy một ít giờ tại
2 trường tư thục Công giáo là trung học Quang Minh ở
nhà thờ Vinh Sơn đường Trần Quốc Toản,
và trung học Saint Thomas trên đường Trương
Minh Giảng. Nhà thờ Vinh Sơn là nơi phát khởi vụ
nổi dậy chống chính quyền đầu tiên, sau 30
tháng 4 năm 75, và linh mục Nguyễn Quang Minh bị bắt
ngay sau đọ Cha Vàng ở trường Saint Thomas
cũng đă bị bắt, v́ nghe đồn bị vu cáo có
giấu vũ khí trong khuôn viên trường học. Khi tôi ở
trại cải tạo về, công an có gọi tôi ra và thẩm
vấn về quan hệ của tôi với hai vị linh mục
nàỵ Có thể đó chỉ là những câu hỏi thủ
tục về lư lịch, nhưng cũng làm tôi hết sức
lo sợ, bởi xă hội không có luật pháp rơ ràng. Một
khi công an nghi ngờ, th́ sớm muộn ǵ cũng vào tù . Bởi vậy, tôi càng nôn nóng muốn trốn
đi .
Tối
hôm ấy, gặp ông Ân ở nhà hàng, tôi bàng hoàng xúc động
khi ông cho biết ông sẵn ḷng đóng tiền cho vợ chồng
tôi đi cùng chuyến với ông và em tôị Nghĩa là ông
cho tôi vay 20 lượng vàng, qua Mỹ đi làm trả lạị
Vợ chồng tôi chỉ cần góp 5 lượng cho đứa
con mà thôi! Tôi như người đi trên mây, buồn ngủ
gặp chiếu manh, không ngờ đời ḿnh có lúc gặp
qúi nhân dễ dàng như thế này! Dĩ nhiên, qua trung gian em
trai tôi, ông Ân mới dám tin là tôi sẽ trả ông sau khi đến
Hoa Kỳ . Nhưng dù sao
đi nữa, việc ông giúp một người xa lạ
như tôi, trong hoàn cảnh này, phải coi là một phép lạ
mà tôi không mường tượng trước được,
nhất là ở thời kỳ gạo châu củi quế
năm 78. Bà Ân ngồi cạnh chồng chỉ cười
hiền hoà không có ư kiến gị Lúc đó bà 39 tuổi, thua
chồng hơn 10 tuổị Sáu đứa con, đứa
nào cũng xinh xắn và ngoan hiền. Sau
đó, tôi c̣n được biết thêm. Ông Ân cho tới 18 người vay tiền đi,
tổng cộng là gần 200 lượng vàng!
Những ngày hồi hộp trôi qua rất chậm, tôi
nôn nóng chỉ sợ chuyện bất trắc xẩy ra
trước khi lên đường. Tôi vẫn hăng hái tham gia
công tác thủy lợi tại địa phương, hoặc
tự nguyện dạy lớp bổ túc văn hóa ban
đêm trong tổ dân phố, để tránh sự chú ư của
công an khu vực. Song song với những
việc đó, tôi âm thầm mua giấy tờ, lấy tên giả,
học nói dăm câu tiếng Hoa, và cuối cùng ra đi vào một
ngày cuối năm khi sóng biển đang gầm thét dữ
dội ngoài khơị
Khi những
chiếc ghe nhỏ đưa người ra thuyền lớn
ở Kiến Ḥa, th́ một chuyện bất ngờ xảy
ra: công an cùng với chủ ghe đọc danh sách lên tầu,
và quyết định bỏ lại 17 người đă
đóng tiền, trong đó có toàn bộ gia đ́nh em trai tôi
gồm 4 ngườị Em trai tôi là người giới
thiệu tôi đi, vậy mà phút chót lại bị ở lại!
Tôi lên tầu, hết sức hoang mang, ngờ ngợ linh cảm
trước là sẽ có chuyện chẳng lành trên cuộc
hành tŕnh đầy sóng gió sắp tớị Tầu đi
bán chính thức chỉ được một lợi thế
là không sợ bị bắt ở bến hẹn, nhưng
luôn luôn chở qúa trọng tải, có chuyến vừa ra tới
cửa biển đă ch́m. Chiếc thuyền gỗ tôi
đi nom rất mong manh, mà chủ tầu và công an chất
lên tới hơn 300 người, cố nhét càng nhiều
càng tốt để thu vàng tối đạ Họ gạch
tên bỏ lại 17 người, để thay vào bằng
những hành khách khác bằng ḷng nộp nhiều vàng
hơn. Đây là loại tầu đánh cá có hầm
chứa nước đá để ướp cá, bây giờ
được dọn sạch để đưa người
vượt biển. Hơn 100 nguời đàn ông chúng
tôi bị dồn xuống hầm, cấm không được
leo lên, và chỉ có mỗi cái cửa vuông
ở giữa tầu để ngày ngày bên trên ném thức
ăn xuống. Đàn bà con nít th́ được
ngồi ở tầng trên cùng với thân nhân của chủ
tầu và tài công. Có nghĩa là từ lúc
bước chân xuống tầu, tôi không được liên
lạc với vợ con nữạ. Tôi không biết,
trong số hơn 100 người đàn ông ngồi dưới
hầm tầu, có bao nhiêu người Việt; chỉ nghe
tiếng chuyện văn chung quanh toàn là tiếng Hoạ Ông Ân với
3 cậu con trai tuổi từ 14 tới 18, ngồi dưới
hầm bên cạnh tôị Vợ ông cùng cô con gái đầu
ḷng 19 tuổi, đứa áp út 13 và đứa con út 3 tuổi
ở trên boong cùng với vợ con tôị V́ là người
Việt, không dám tranh căi với đại đa số
người Hoa, chúng tôi bị dồn vào cuối hầm tầu,
ngồi chịu trận tại chỗ, nước lúc nào
cũng ngập từ thắt lưng trở xuống, và có
khi lên tới ngực. Thức ăn cũng ít khi đến
lượt ḿnh, v́ những người ngồi gần cửa
lấy hết, lâu lâu mới quẳng vô phía chúng tôi cái bánh
tét hay ổ bánh ḿ đă cứng như thanh củị Tuy vậy,
ai cũng tự an ủi là cuộc hành tŕnh sẽ không lâu,
cố gắng chịu đựng vài ngày là tới bến,
tha hồ thong dong.
Sang đến ngày thứ tư, rồi thứ năm,
tất cả đều mệt mỏi v́ con thuyền nhỏ
bị sóng nhồi liên tục. Nước biển rỉ
vào hầm tầu mỗi lúc một nhiều hơn, mà chẳng
ai buồn múc từng thùng đổ ra ngoài như hai hôm
đầụ Chỗ tôi ngồi càng ngày càng thê thảm
hơn. Nước ngập tới ngực, mà rác rến
lại nổi lềnh bềnh chung quanh,
Lá bánh chưng bánh tét, vỏ quít, vỏ bưởi cùng các
thứ linh tinh không tên, trôi vật vờ, chẳng ai thèm vớt
mà đem quăng xuống biển. V́ qúa chật
chội, di chuyển rất khó khăn, nên ai cũng ngồi
ĺ tại chỗ, đứng lên không nổi, đi tiểu
luôn chỗ ḿnh ngồi cho tiện. Trong hầm tầu,
chúng tôi mất hết ư niệm thời gian, không ngày hay
đêm, cũng chẳng biết tầu đang chạy hay
đứng tại chỗ Đến ngày thứ năm, v́ nóng
bức qúa, có người ngộp thở ngất xỉu
dưới hầm, tài công mới cho khoét một cái lỗ
vuông mỗi bề hơn một gang tay ngay trên đầu
tôi, nghĩa là phía dưới tầu, để lấy
không khí từ trên lùa xuống cho hơn 100 người phía
dướị Vị ân nhân của tôi, ông Ân và các con, lúc
đầu c̣n nói chuyện với tôi, sau mệt qúa, ai
cũng nhắm mắt dựa vào nhau mà sống cho qua cuộc
hành tŕnh dài lê thê.
Bước
sang ngày thứ bảy, buổi sáng tinh
mơ, chắc chưa đến 6 giờ, tôi đang thiu
thiu ngủ, th́ nghe có tiếng gọi nhỏ:
– Anh Ngạn
Anh Ngạn ơi!
Tôi giật
ḿnh ngơ ngác ngước nh́n lên, th́ thấy bà xă tôi tḥ mặt
qua cái lô thông hơi để t́m tôị Tôi không nhận ra mặt
vợ tôi v́ trời c̣n tối thẳm, nhưng nhờ giọng
nói tôi biết vợ tôi cần gặp tôi có chuyện khẩn
cấp. Tôi hồi hộp t́m cách đứng dậỵ
Tàu chật ních, lại thêm đă gần một tuần ngồi
một chỗ, hai chân tê cứng dưới lớp nước
mặn, tôi loanh quanh khá lâu mới đứng lên được.
May cho tôi là quanh tôi mọi người c̣n
đang ngủ cả Chứ nếu họ thức th́ tôi
khó ḷng di chuyển, v́ họ sẽ lôi lại và dí đầu
tôi bắt ngồi xuống. Bà xă tôi giục nho nhỏ:
– Lên
đi anh! Lên đại đi! Chui lỗ thông hơi này lên
đi!
Tôi lo lắng nh́n quanh. Lúc ấy tôi c̣n gầy yếu lắm.
Thời gian ở trại cải tạo bị sốt rét nặng,
kéo dài 21 ngày, bước đi phải nhờ người
vịn, bạn bè cùng tổ cứ tưởng tôi là sắp
phải đem tôi đi chôn trên đồi tranh ở Bù Gia Mập.
Giờ này vượt biển, tôi vẫn chưa lại sức,
mới chỉ lên cân được chút ít. Nhà tôi lại bảo:
– Đêm qua
băo lớn. Cái áo của con bị rách tung
rồi bay mất. Nó phải cởi trần cả đêm lạnh
tím cả ngườị Anh lên một chút đi!
Nghe nhắc
đến đứa con hơn 4 tuổi, tôi vùng đứng
lên, bước đại qua vào người đang ngồi
ngủ, rồi chui liền lên, Cái lỗ nhỏ, phải
lách người khó khăn, làm trầy sứt cả hai vai,
nhưng tôi không có cảm giác ǵ lúc đó Từ hôm lên tầu,
tôi vẫn mặc cái jacket nylon của Không Quân ngày trước
và chiếc quần tây màu vàng đục. Lúc ngồi,
dĩ nhiên phải cởi hết nút quần, kéo fermeture xuống
cho thoải mái. Bâygiờ đứng dậy, vội
vă dùng hai tay đu lên khỏi hầm tầu,
có người nào đó đă nắm ống quần tôi kéo
lại, làm tôi chỉ c̣n mỗi cái quần đùi khi lên tới
tầng trên. Trời mưa không nặng hạt
lắm, nhưng gió biển thổi phần phật trong
không gian mờ tốị Tôi cúi xuống ôm đứa con
đang run cằm cặp. Nhà tôi ưu tư bảo
– Tầu
sắp đắm mất, anh ạ!
Tôi đảo mắt nh́n quanh sau sáu ngày bảy đêm
chui trong bóng tối dưới hầm. Chỉ một phút sau, tôi nhận
ra ngay là ḿnh sắp chết! Vợ tôi nói
đúng. Là bởi v́, khi ở dưới
hầm, tôi cứ tưởng tầu đang chạỵ
Hóa ra tầu bị bỏ neo đậu tại chỗ suốt
cả đêm rồi, mặc cho gió mưa và sóng dữ cuối
năm vùi dập. Tuy cùng ở trên tầu, nhưng những
tin tức bên trên không được thông báo cho người
dưới hầm biết, sợ gây cảnh náo loạn, dẵm
đạp lên nhaụ Bởi vậy, tôi hoàn toàn không biết
ǵ cả, cho đến bây giờ leo lên mới thấy kinh
hoàng, Tôi nh́n lại phía buồng máỵ Một cảnh
tượng hăi hùng và thê lương: không có tài công, không có
người phụ máỵ Chiếc tầu không người
lái cứ bập bềnh nghiêng ngửa theo từng đợt
sóng khổng lồ đưa vào, đẩy ra, phó mặc
sinh mạng mấy trăm người cho đại
dương. Với sức sóng như thế này, tôi biết
chắc tầu sắp vợ Đàn bà con
nít, nguời đứng người ngồi lố nhố,
quên cả cái ướt lạnh, nhớn nhác hỏi nhau,
không biết phải làm ǵ trong hoàn cảnh tuyệt vọng
nàỵ Bà xă tôi bảo:
Tài công bỏ
tầu từ nửa đêm rồi!
Bấy giờ tôi mới hiểu đầu đuôi câu
chuyện. Đêm
qua, khi thuyền chúng tôi vào c̣n cách bờ Mă Lai khoảng nửa
cây số, th́ có tầu cảnh sát Mă Lai ra đuổị Rồi
họ dựng mấy cây đại liên và đèn pha trên bờ
bắn ra xối xạ Mười mấy người tài
công cùng với thân nhân chủ ghe đeo phao nhảy xuống
bơi vào, nói là để điều đ́nh rồi sẽ
ra đưa tầu vộ Nhưng rồi họ đi luôn,
không ai trở lại! Người ngoài
khơi cứ đợị Người đă lên bờ
th́ bỏ mặc. Đàn bà con nít trên boong không ai biết
lái tầụ Hơn 100 người ngồi dưới hầm
th́ tưởng tầu vẫn đang chạy b́nh thường!
Tôi biết ḿnh sắp chết, nhưng cố làm ra vẻ
b́nh tĩnh bảo con tôi:
– Con
ơi! Đằng nào tầu cũng sắp ch́m.
Bây giờ con ôm lấy cổ ba, để ba nhảy xuống
biển khơi, bơi vào …
Tôi không biết
bơị Mà có biết th́ cũng không c̣n sức, bởi bờ
ở qúa xa, tôi cố nhướng mắt nh́n mà chỉ thấy
lờ mờ trong mưạ Đứa con trai hơn 4 tuổi
, quấn chiếc khăn quanh người ướt đẫm
từ đầu xuống chân, run lẩy bẩy nh́n tôi im lặng
gật đầụ Dường như nó cũng linh cảm
thấy chuyện chẳng lành sắp đến, cho nên chỉ
nh́n tôi chia sẹ Quanh tôi, có vài cái b́nh nylon đựng nước
ngọt đă uống hết, nằm lăn lóc trên sàn. Tôi nắm
bàn tay lạnh ngắt của vợ tôi
và bảo:
– Em lấy
cái b́nh nylon, ôm vào người rồi nhảy xuống. May
ra sóng đánh vào bờ! Thà nhẩy xuống trước, chứ
để tầu vỡ th́ khó ḷng mà sống được,
v́ cả trăm người sẽ níu chặt lấy nhau
và cùng chết hết!
Vợ tôi
nh́n tôi bằng ánh mắt ly biệt, đưa tay làm dấu đọc kinh. Tôi và con trai tôi
cũng làm dấu Thánh giá và cầu xin Chúa che chở trong
cơn nguy khốn. Tôi vừa đưa cho vợ tôi cái b́nh
nylon, chưa kịp nói ǵ thêm th́ một đợt sóng vĩ đại ấp tới, làm chiếc tầu
lật ngang, vỡ tung buồng lái ở tầng trên. Tiếng
người đồng thanh kêu ru lên, bị tiếng gầm
của sóng át đị Buồng máy, kính cửa sổ, mui tầu,
mái gỗ bọc tôn và bao nhiêu thứ ngổn ngang trên tầu
đều rụng hết xuống biển, kéo theo qúa nửa
hành khách gồm đàn bà và trẻ em. Tôi té lăn
trên sàn tầu trong khối nước mặn khổng lồ
vừa ập tới, đôi tay quờ quạng bám víu bất
cứ thứ ǵ để sống c̣n. Từ giây phút ấy,
tôi không c̣n nh́n lại được vợ tôi lần nào nữa!
Đứa con tôi cũng vuột khỏi tay
tôi và văng xuống biển. Tôi níu được
một sợi giây nào đó trên tầu, nên chỉ bị
văng mất đôi mắt kính cứ chưa rơi hẳn
xuống nước. Nhưng ngay sau đó, tôi chưa
kịp hoàn hồn, chưa kịp đứng vững th́ lớp
sóng khổng lồ vừa đẩy vô bờ, lại rút
ra mạnh hơn, làm tầu lật ngang một lần nữa
ra phía ngoài, và lần này trên boong tầu không c̣n sót lại một
aị Tất cả đều rụng xuống biển.
Những lớp ván, lớp kính và những ǵ chưa vỡ
qua đợt sóng trước, lần này tan tành hết.
Nhưng đau đớn hơn cả là chiều tầu
ch́m dần xuống đáy biển mà hầm tầu lại
chưa bể, cho nên hơn 100 người đàn ông ngồi
với tôi suốt tuần lễ vừa qua, đều chết
ngộp hết trong hầm, trong đó có cả cha con ông Ân, người đă đóng tiền cho gia
đ́nh tôi đi!
Tôi rớt
xuống biển, cố gắng vùng vẫy theo bản
năng sinh tồn, mặc dầu không biết bơị
Trên mặt biển bao la, sóng nhồi khủng khiếp, tôi
thấy từng mảng gỗ thật lớn của ván tầu,
rồi thùng phuy, va li, nồi niêu, áo quần, thùng gạo và
hàng chục thứ đồ lặt vặt khác trôi nổi
theo triền sóng, đôi khi lao vào mặt ḿnh. Đàn
bà con nít ngụp lên lặn xuống, bán lấy nhau mà cùng chết.
Tôi uống no nước, ch́m sâu xuống,
đụng phải bao nhiêu xác người c̣n bấu chặt
không rời nhaụ Tôi nín hơi ngoi lên được một
chút để thở, rồi lại bị sóng cuốn
đi không định được phương hướng.
Là người Công giáo trong lúc lâm chung, tôi
cố gắng đọc kinh sám hối để chuẩn
bị ĺa đờị Đọc kinh, nhưng không cầm
trí tập trung được. Tôi uất ức lắm, bởi
thấy ḿnh chết tức tưởi ở tuổi 32 sau
khi đă ḱnh qua bao nhiêu năm gian khộ Ngày c̣n trong quân
đội, mấy năm tác chiến, tôi đă kề cận
tử thần mà tại sao không chết ngay trên chiến
trường cho xong? Tôi nhớ một lần hành quân ở
Cái Bè, tôi đứng dưới đường
mương bên gốc xoài, VC từ cánh đồng trước
mặt bắn đạn pháo trúng ngọn xoài chỗ tôi
đứng, miểng văng tung tóe, làm bay mất cây súng
Colt tôi đang đeo bên hông và cắt đứt sợi giây
ống liên hợp máy truyền tin PRC 25 tôi đang nói chuyện
với Bộ Chỉ Huy Hành Quân. Lúc ấy tôi thấy số
ḿnh c̣n lớn lắm, chỉ bị trầy sát nhẹ ở
bên đùi! Rồi khi ở trại cải tạo Sông Bé, tôi
lại bị sốt rét nặng nề đến kiệt
sức, tưởng không c̣n sống nổi tới ngày
được tha vệ Vậy mà cũng không sao! tôi uất ức tự hỏi tại sao
vươ biển gần đến nơi th́ lại chết
? Thế rồi tôi uống no nước, đuối sức
không vùng vẫy nổi, đành buông xuôi tay
ch́m xuống đáy bể, không biết ǵ nữa!
Khi tôi tỉnh lại trên bờ, thấy ḿnh nằm sấp
trên đống xác chết ngổn ngang. Nước ộc
từ trong bụng ra giúp tôi hồi sinh. Tôi
mơ màng tưởng ḿnh đang nằm chiêm baọ.
Đứa con trai 13 tuổi của ông Ân chạy
lại lôi tôi dậy và nói:
Chú Ngạn
ơi! Đắm tầu! Ba cháu, chị cháu với 3 người
anh của cháu chết hết rồi! Vợ chú với con
chú cũng chết cả rồi!
Tôi vùng đứng dậy, đưa mắt nh́n quanh. Lính Mă Lai đang quây những
người sống sót vào gốc dừạ Họ
cũng như tôi là những người được
sóng đẩy vào bờ và may mắn thoát khỏi tử thần.
Nhưng họ không được phép cứu những
người bị ngộp nước như tôị Nếu
được cấp cứu, tôi tin chắc trong đám
người nằm kia, ít lắm cũng có cả chục
người sống dậỵ Lính Mă Lai không cho cứu là
bởi v́ những kẻ xa lạ và bất nhân ấy
đang lột quần áo người chết để lấy
vàng và dollars giấu trong gấu quần, gấu áo, cổ
áo, vạt áọ Moi của xong, họ lôi xác chết tập
trung lại một chỗ chở xe mang đi chôn tập thệ
Tôi từ gốc dừa ḅ tới, t́m trong đám 97 cái xác,
thấy con trai tôi đă chết hẳn. Tôi bế cháu lên và
nhận ra ván tầu hoặc ghềnh đá đă đánh vỡ
trán con tôi, c̣n để lại một vệt dài thật rọ
C̣n vợ tôi th́ sóng biển đánh trôi đi mất, không
t́m được xác!
Mọi chuyện diễn ra chỉ trong chớp nhoáng. Ngoài kia,
biển vẫn ầm ầm gào thét, chỉ thấy sóng xô
chập chùng, không c̣n dấu tích ǵ của chiếc thuyền
định mệnh. Hôm sau, từ trại tạm cư,
chúng tôi được đưa trở lại băi biển,
thả bộ dọc xuống hướng Thái Lan, t́m thêm
được một số xác chết nữa , nhưng
cũng không thấy vợ tôị Tổng số 161 người
chết, chỉ vào bờ được khoảng 100 cái
xác, phần c̣n lại bị sóng đưa đi mất
tích. Có hai nhà sư Mă Lai gốc Hoa đem vải và nhang
đến làm lễ cầu siêu trước khi lính Mă Lai
đem chôn tập thể
Trên băi biển
Mă Lai dài thăm thẳm tôi dừng chân, ngồi dưới
hàng dừa trông ra đại dương, nao nao mường
tượng lại chặng đường đă quạ
Nhớ những buổi sáng Chúa Nhật vợ tôi lên
thăm ở Khu Tiếp Tân trường Bộ Binh Thủ
Đức. Rồi những lần từ thành phố xuống
miền Tây chờ tôi ở hậu cứ tiểu đoàn.
Khi sinh con đầu ḷng, tôi từ đơn vị hành
quân, không kịp thay quân phục, vội vă đón xe về
thăm ở bảo sanh viện Đức Chính trên đường
Cao Thắng. Nhớ hơn nữa là những lần vợ
tôi gánh quả nặng trĩu đi tiếp tế cho tôi
trong trại cải tạo, băng ngang 17 cây số
đường rừng từ thị xă Phước B́nh
vào Bù Gia Mập. Tất cả đều đă qua đi, chỉ
c̣n lại mặt nước mênh mông xanh thẳm trước
mặt, từng cuốn mất bao nhiêu xác người
đồng hương trên hành tŕnh t́m tự do!
Vợ tôi mất đi ở tuổi 26, sau những
tháng ngày vất vả v́ chồng. Lấy tôi khi
tôi đă vào quân đội, thường xuyên xa nhà, vợ
tôi cũng giống như bao nhiêu người đàn bà khác
trong thời khói lửa, chẳng mấy khi được
gần chồng. Khi tôi được biệt phái về
lại Bộ Giáo Dục, dạy học tại Sài G̣n,
đă tưởng vợ chồng có thể sống đời
dân sự yên ổn lâu dài, nào ngờ chỉ hơn một
năm sau th́ mất nước, bắt đầu cuộc
sống mới lao đao gấp bộị Đoạn
đường trầm luân ấy, có ngờ đâu rút cuộc
lại kết thúc bi thảm bằng cái chết trên đại
dương cùng với đứa con đầu ḷng hơn
4 tuổi!
Tôi tin chắc
cái chết của vợ tôi đă làm thay đổi hẳn
cuộc sống của tôị Nếu nói theo niềm tin
thiêng liêng, th́ chính vợ tôi đă cứu tôi vào phút chót,
trước khi đắm tầụ Bằng chứng là
hơn 100 người đàn ông ngồi chung với tôi
dưới hầm tầu đều chết cả v́ ngộp
nước. Em tôi — người giới thiệu tôi cho ông Ân — nếu đi cùng tôi chuyến ấy, chắc
chắn cũng đă bỏ xác trên đại dương. Nhờ bị bỏ lại, nửa năm sau, em
tôi cùng gia đ́nh vượt biển thành công và gặp lại
tôi tại Vancouver, Canada vào giữa năm 80. Bà Ân và hai
đứa con nhỏ được sóng đánh vào bờ
thoát chết, đi định cư ở Texas, tôi vẫn
liên lạc cho đến khi trả xong 20 lượng vàng
chồng bà cho tôi vaỵ
Biến cố
hăi hùng của chuyến tầu định mệnh làm tôi càng
vững tin rằng đời người có sự sắp
đặt của định mệnh, hay nói theo
đức tin Công giáo, th́ đó là sự an bài của Thiên
Chúạ C̣n đó rồi mất đó! Kiếp
người mong manh như chiếc bách giữa ḍng, cho nên
các cụ ngày xưa thường ví là cuộc phù thế
nhân sinh. Vợ con tôi chết trước mặt tôị
Hơn 160 người chết ngay bên cạnh tôị Mà một
kẻ yếu đuối như tôi lại sống sót! Đó phải là quyền năng của Thiên Chúa
chưa muốn tôi ĺa trần. Lúc ngồi trên tầu,
ông Ân thường tâm sự với tôi:
những ngày gần mất nước, gia đ́nh ông đă
có thể đi Mỹ dễ dàng, bởi ông làm việc cho
cơ quan viện trợ Hoa Kỳ suốt hai mươi
năm. Nhưng ông thấy ḿnh tuổi đă lớn,
muốn ở lại quê nhà khi đất nước hết
chiến chinh, nên ông từ khước quyền lợi di tản
mà người Mỹ dành cho ông. Ba năm sau, đất
nước qúa lầm than, mà chiến tranh vẫn không dứt.
Các con ông chuẩn bị bước vào tuổi nghĩa vụ
quân sự phục vụ cuộc xâm lăng Kampuchia, thúc
đẩy ông phải ra đị Năm 75 ông từ chối
di tản bằng máy baỵ Năm 78 ông phải trốn bằng
thuyền, để rồi chính bản thân ông cùng với 4
đứa con lớn đều chết cả!
Có thể
do những suy nghĩ về cuộc đời sau chuyến
hải hành khủng khiếp mà tôi thoát nạn chỉ trong
đường tơ kẽ tóc, tôi bắt đầu có những
thay đổi lớn trong tâm tự Tôi trở nên dễ
tính, ít chấp nhất và không nuôi ḷng thù ghét với bất
cứ aị Tôi tâm nguyện rằng cuộc đời
ḿnh, hễ làm được điều ǵ cho cộng
đồng, cho xă hội, cho tha nhân, tôi đều cố gắng
để đền đáp lại phép lạ của Chúa
đă cứu tôi trên biển.
Những
ngày trống vắng ở trại tị nạn Mă lai chờ
đi định cư, tôi suy nghĩ nhiều về nửa
thế kỷ trầm luân của đất nước, và
nhận ra một điều đơn giản rằng:
trong xă hội Việt Nam người đàn bà mới chính là thành phần chịu nhiều gian truân
nhất, thời chiến tranh cũng như thời hậu
chiến. Cảm thông cái thực tế chua xót ấy, cùng với
nỗi nhớ thương người vợ mới mất,
tôi bắt đầu viết truyện dài “Những người
đàn bà c̣n ở lại” trong 3 tháng ở trại tạm cự
Cuốn sách đầu tiên ấy, tuy kỹ thuật
chưa cao, nhưng chứa đựng nhiều cảm xúc.
Nó là bậc thềm thứ nhất, là nấc
thang khởi đầu, để rồi từ đó
đến nay tôi đă có được gần 30 tác phẩm
xuất bản.
Hai mươi năm đă qua, trên mặt báo chí Việt
ngữ, tôi chưa hề viết lại những ḍng này
để mô tả tỉ mỉ cái chết của vợ
tôi với đứa con đầu ḷng. Tuy vậy, từ thâm sâu,
tôi vẫn tin chắc một điều rằng: chính cái chết
của vợ tôi đă mở ra cho tôi một cánh cửa mới
tôi chưa hề dự trù trong qúa khự Đó là thế giới
văn chương mà tôi miệt mài theo
đuổi cho đến hôm naỵ