NHỮNG THÁNG NGÀY DẠY HỌC NGẮN NGŨI TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC HỒNG BÀNG

(Kính tặng hương linh cố gs Lâm Võ Huỳnh)

Đầu năm học 74-75, tôi đang dạy trường Ngô Quyền ở Biên Hoà thì anh Lâm Võ Huỳnh, giám đốc Trung Tâm Giáo Dục Hồng Bàng ở quận 5, Chợ Lớn gặp tôi hỏi tôi có muốn về dạy ở trường anh không? Gần mười năm dạy từ miền tây đến miền đông, đây là cơ hội để tôi dạy gần nhà. Tôi nhận lời. Anh nói tạm thời tôi dạy một số giờ toán lớp 12 của một đồng nghiệp môn toán ở trường anh đã lên đường tu nghiệp ở Pháp, rồi anh sẽ làm thủ tục cho tôi thuyên chuyển về đó.

Tới khoảng giữa niên học tôi mới nhận được sự vu lệnh thuyên chuyển về Trung Tâm Giáo Dục Hồng Bàng. Ngoài lớp 12 duy nhất của trường, tôi phụ trách toán cho lớp 10 và 11. Lớp 12 của trường chỉ võn vẹn có mười mấy em, toàn là con những nhà tai mắt ở thủ đô.

Trung Tâm Giáo Dục Hồng Bàng trước kia có tên là Ecole Francaise de Cho Lon, được người Pháp xây dựng từ ngày 07/06/1933 để làm trường nội trú cho trẻ em con lai Pháp . Về sau trường được chuyển thành chi nhánh của trường Jean Jaques Rousseau tại Chợ Lớn ( annexe Cho Lon)

Từ năm 1967 , theo sự thỏa thuận của hai chánh phủ Việt Nam Cộng Hòa và Pháp, trường được giao lại cho Việt Nam quản lý với sự hợp tác của chính phủ Pháp . Từ đó Trung Tâm Giáo Dục Hồng Bàng trực thuộc Bộ Quốc Gia Giáo Dục , bắt đầu dạy chương trình song ngữ Việt – Pháp .

TTGD Hồng Bàng được quản lý bởi Ban Giám đốc cùng các giáo sư và giáo viên

người Viêt phụ trách dạy Việt ngữ và các giáo viên và giáo sư người Pháp ,do Trung Tâm Văn Hóa Pháp cung cấp ,dạy Pháp ngữ.

Giám đốc đầu tiên là Ông Nguyễn Khánh Hải , sau đó lần lượt thay đổi các Giám đốc Nguyến Ngọc Quang, Từ Chấn Sâm và Lâm Võ Quỳnh là vị giám đốc cuối cùng cho đến ngày 30/4/75.

Ở trường ,trong phòng giáo sư có đặt hai dãy ghế song song hai bên cái bàn dài . Một bên là giáo sư người Việt của bộ giáo dục, bên kia là giáo sư người Pháp hay Việt quốc tịch Pháp của Aliance Francaise. Anh Huỳnh thì ngồi ở đầu bàn. Giáo sư người Việt nào biết nói tiếng Pháp thì trao đổi với giáo sư người Pháp, nếu không thì chỉ gật đầu hay bắt tay khi gặp nhau.

Các em lớp 12 nhất định phải đỗ tú tài cuối năm nên yêu cầu tôi mở cours dạy thêm bên ngoài. Tôi mướn một phòng học của người Tàu ở gần trường, tôi dạy toán và nhờ một người bạn là anh Nguyễn Thành Tương đang dạy trường Cần Giuộc phụ trách Lý Hoá cho các em. Kỷ niệm ở lớp dạy thêm này tôi không quên là những buổi dạy toán của tôi đã xong, tôi phải nín thở chờ anh Tương từ Cần Giuộc chạy xe về dạy tiếp môn Lý Hoá. Khi nào thấy xe vespa màu xanh của anh ấy xuất hiện ở đầu ngỏ mới thở một cái phào. Các em lớp 12 nói với tôi rằng phụ huynh các em hứa nếu cuối năm các em thi đậu thì họ sẽ đãi tôi một chầu linh đình ở nhà hàng Soái Kình Lâm. Nhưng ngày ấy không bao giờ tới!

Riêng các em lớp 12 này cũng đã cho tôi một kỷ niệm đẹp là tặng cho tôi một cuốn album thật to và đẹp nhân ngày tôi cưới vợ đầu tháng 4 năm 1975.

Còn ở lớp 10 có một em gái là con của vị Quân Trấn Trưởng Biệt Khu Thủ Đô đã từ trường gọi vào trại Lê Văn Duyệt cho cha em thả tôi ra vì đêm hôm trước tôi ở ngoài đường quá giờ giới nghiêm.

Tôi cũng còn nhớ tất niên âm lịch nhằm đầu năm 1975, nhà trường có tổ chức liên hoan, trong đó có diễn một vỡ kịch câm cổ điển. Anh Huỳnh trắng trẻo, nhỏ con làm công chúa, còn tôi cao lớn được chọn làm hoàng tử nước láng giềng. Nhưng oái oăm thay công chúa lại yêu một anh gù xấu xí khác. Hôm đó tôi phải cố sức diễn đúng theo lời thuyết minh của một chị giáo sư cùng trường. May mắn chúng tôi cũng gây được nhiều trận cười cho khán giả.

Trong những đêm cuối tháng 4 năm 1975, chúng tôi thường trực đêm trong trường. Chúng tôi uống bia và đánh phé để quên đi những lo âu về tình hình dất nước trong cái phòng tiếp tân gần cổng ra vào. Anh lao công gác cổng thường chạy ra, chạy vô mua thuốc lá hay bia cho chúng tôi. Thế mà tình đời thay đổi mau chóng. Chỉ vài ngày sau biến cố 30/4/75, khi trường đã bi tiếp quản, các giáo sư chúng tôi bị giáng cấp thành giáo viên, anh Huỳnh không còn là giám đốc thì có một đêm tôi vào trực, gọi cổng nhiều lần , anh bảo vệ chạy ra nạt nộ tôi: tại sao tôi gọi lớn quá làm đánh thức cả nhà anh dậy.

Montreal, Canada, cuối hè năm 2018