Một ngày trên vòm trời An Lộc năm 1972: đi tìm cánh chim rơi trong lửa đạn

Bút ký của Huỳnh Công Ân

Ngày 21 tháng 6 năm 1972, tôi nằm nghỉ trưa trong phòng trên ngọn đồi ở cầu Đồng Nai. Đây là

cây cầu chiến lược nằm gần cuối xa lộ Sài Gòn-Biên Hoà, cửa ngỏ vào thủ đô Sài Gòn từ phía

đông bắc. Trấn giữ cầu này là đại đội 3/463 của tiểu khu Biên Hoà, đại đội trưởng là đại uý

Nhuận, tôi, trung uý đại đội phó, các sĩ quan khác là thiếu uý Hoàng, thiếu uý Phước.

Phòng tôi đang ở trước đây là phòng của cố vấn Mỹ của đại đội, nay ông ta đã hồi hương theo kế

hoạch rút quân của Mỹ. Bên trong phòng, tôi có đầy đủ mọi tiện nghi: giường ngủ, bàn ghế, tủ

và máy lạnh tuy đó là đồ của nhà binh. Tôi mua thêm một TV nhỏ 9 inch và một máy cassette để

thư giản khi rổi rảnh. Nhà đại uý Nhuận ở với vợ và hai con nằm đối diện với phòng của tôi.

Bỗng, có tiếng gõ cửa. Hạ sĩ Lý truyền tin bước vào nói với tôi: “ Trình trung uý, đồn canh ngoài

cổng gọi vào nói có bác gái của trung uý muốn gặp trung uý ở cổng vào”.

Linh tính cho tôi biết có chuyện chẳng lành, tôi vội vàng chạy xuống văn phòng đại đội lấy chiếc

xe lambretta của tôi chạy lên dốc để ra đồn canh ngoài cồng. Bác dâu tôi đứng bên cạnh anh lính

gác đang chờ tôi. Thấy tôi bác nghẹn ngào nói: “ Thằng Quan bị bắn rớt máy bay”.

Quan, em kế tôi là phi công trực thăng của sư đoàn 3 không quân Biên Hoà. Năm 1970, nó đi Mỹ

học khoá lái trực thăng. Trong chiến dịch giải toả An Lộc, sư đoàn 3 không quán Biên Hoà có

trách nhiệm yểm trợ và đổ quân tiếp viện cho mặt trận An lộc. Em tôi là phi công chính cùng một

phi công phụ, một trung sĩ cơ phi và một xạ thủ đại liên trên một trong hai chiếc gunship yểm trờ

các hợp đoàn trực thămg đổ quân tăng viện cho chiến trường An Lộc.

Sau khi đi Mỹ về, em tôi cưới vợ và có một đứa con gái đầu lòng. Nó mướn nhà ở với vợ con

trong một con hẻm đối diện với trường trung học Ngô Quyền, Biên Hoà.

Tôi chở bác dâu tôi về nhà bác ở đối diện cổng số 2 của phi trường Biên Hoà. Trên đường đi, bác

tôi kể rằng ba tôi ở Sài Gòn được một người bạn tôi làm ở phi trường Tân Sơn Nhứt báo cho biết

máy bay em tôi bị bắn rơi ở An Lộc. Ba tôi tức tốc đi xe lô lên nhà bác tôi và đã được anh tư Chữ,

con bác tôi, thượng sĩ quân cảnh của phi trường chở vào văn phòng phi đoàn của em tôi để chờ

tin tức.

Khi tôi vào đến phi đoàn thì thiếu tá phi đoàn trưởng tiếp tôi ân cần nhưng không dấu được vẻ

ái ngại. Ông dẫn tôi vào phòng nghỉ của phi đoàn nơi ba tôi đang nằm trằn trọc. Ba tôi kể rằng

thiếu tá Thiểm, bạn tôi làm ở phòng hành quân của bộ tư lệnh không quân ở Tân Sơn Nhứt nhận

được báo cáo chiếc gunship của em tôi bị phòng không VC bắn hạ trong lúc yểm trợ đổ quân tiếp

viện xuống An Lộc.

Sau đó, thiếu tá phi đoàn trưởng thuật cho tôi nghe diễn tiến việc trực thăng em tôi bị bắn rơi.

Khi hợp đoàn trực thăng đáp xuống đổ quân ở An Lộc thì hai chiếc gunship trong đó có một chiếc

của em tôi và thiếu uý Ẩn, copilot quanh về thì máy bay em tôi trúng phòng không của VC. Trực

thăng bị tắt máy và đáp auto (đáp bằng trớn cánh quạt còn quay) xuống một bãi đất trống. Trực

thăng bị lật ngang và bốc cháy. Chiếc gunship thứ hai đáp xuống để bốc phi hành đoàn trên trực

thăng của em tôi thì chỉ tìm thấy thiếu uý Ẩn , cơ phi và xạ thủ mà không thấy em tôi. Chiếc

gunship này khi bay lên cũng bị trúng đạn của cộng quân nhưng ráng lết tới một đồn địa phương

quân gần đó và được trực thăng khác tản thương về tổng y viện Cộng Hoà.

Thiếu tá phi đoàn trưởng an ủi tôi: “Anh đừng lo, hãy chờ tới chiều hợp đoàn về sẽ có tin tức của

Quan.”

Buổi chiều hợp đoàn của Quan về. Các anh phi công đi ngang qua chỗ tôi với phi đoàn trưởng cúi

đầu, mặt buồn bả. Phi đoàn trưởng bảo tôi: “Trong khi bay công tác, hợp đoàn cố gắng tìm dấu

vết của Quan nhưng chưa thấy. Từ ngày mai trở đi, hợp đoàn vẫn tìm Quan khi bay công tác, có

tin gì tôi sẽ báo cho anh biết. Nếu anh cần rõ sự việc, anh đến thăm thiếu uý Ẩn đang nằm điều

trị tại tổng y viện Cộng Hoà “.

Tôi buồn bả chở ba tôi về nhà ở Sài Gòn. Khi đi qua sân của phi đoàn, nhìn thấy chiếc xe Honda

66 với guidon cao của Quan, tôi không cầm được nước mắt.

Ngày hôm sau, ba tôi và tôi nhờ cha vợ của Quan hành nghề taxi chở chúng tôi lên tổng y viện

Cộng Hoà thăm thiếu uý Ẩn. Ẩn kể lại khi trực thăng trúng đạn chết máy, Quan còn chỉ và nói với

Ẩn điểm để máy bay đáp xuống. Khi máy bay chạm đất, lật ngang và bốc cháy thì Ẩn bất tỉnh. Lúc

tỉnh dậy, nhìn qua chỗ ngồi của Quan thì thấy dây an toàn đã mở ra nhưng Quan không còn ở đó.

Ngay sau đó chiếc gunship thứ hai đáp xuống bốc ba người còn lại đi. Ẩn nắm bàn tay tôi nói:”

Em tin Quan còn sống, anh Hai cố gắng đi tìm Quan”.

Tôi được biết trong ba người được chiếc gunship thứ hai cứu thì anh cơ phi bị phỏng nặng nên

đã từ trần.

Ngày thứ ba kể từ ngày trực thăng em tôi bị bắn hạ, tôi nai nịt gọn gàng lận khẩu súng colt vô

lưng xin phép đại uý Nhuận đi tìm em tôi. Đại uý Nhuận cười nói:”Chiến trận An Lộc lớn như vậy,

ông đem khẩu colt để làm gì ?”. Tôi không trả lời nhưng thầm nghĩ: “ Để tự xử nếu lọt vào tay

VC”.

Tôi vào phi trường và xin phép phi đoàn trưởng cho tôi theo trực thăng của một phi công cũng

tên Quan. Trong phi đoàn có hai phi công tên Quan, em tôi là Quan ốm còn Quan này là Quan

mập. Cả hai đều khoảng 24 tuổi và đều mới cưới vợ. Vợ của Quan mập bán cantine trong phi

trường.

Quan mập và một copilot cùng hai thuộc cấp chở tôi bằng trực thăng đến bộ tư lệnh tiền phương

của quân đoàn 3 tại Lai Khê. Cũng cần nói thêm quê nội và nơi sinh của tôi cũng ở gần đây: ấp

Bến Đồng Sổ, xã Lai Uyên, quận Bến Cát, tỉnh Bình Dương.

Suốt ngày hôm đó tôi theo trực thăng của Quan mập bay đi bay lại trên vòm trời An Lộc. Tôi thấy

những cột khói cao bốc lên đây đó phía dưới trên một vùng rừng cây dầy đặc xen lẫn những

trãng cỏ mênh mông. Có lúc trực thăng chúi xuống bắn hoả tiễn ở hai bên sườn vào vị trí nghi là

của đối phương. Cứ sau một phi tuần thì trực thăng quay về Lai Khê đổ xăng và gắn hoả tiễn.

Đến trưa các phi tuần được tạm ngưng. Các nhân viên phi hành đậu trực thăng tại bãi và vào

trong vườn cao su ăn trưa. Nơi đây trở thành một cantine lộ thiên mà thực khách lên đến hàng

ngàn. Tôi trông thấy ngoài không quân còn có các chiến sĩ sư đoàn 7, sư đoàn 9 và sư đoàn 21 lên

tăng phái cho mặt trận An Lộc. Mọi người xếp hàng và lấy ga men đeo bên mình đi nhận phần ăn

của mình.

Sau đó, các trực thăng bay đến chỗ đổ xăng và lấp hoả tiễn rồi tiếp tục công tác chiến đấu. Khi tôi

bước lên phi cơ, Quan mập nói với tôi:” Hễ em thấy gương dưới đất rọi phản chiếu ánh sáng mặt

trời lên trên thì dù ở đâu em cũng đáp xuống bốc Quan lên”. Nhưng ý chú quả cảm cứu bạn của

Quan mập không thắng được số mệnh. Suốt ngày hôm đó, dù trực thăng của Quang mập đã bay

quần nhiều lần trên vòm trờ An Lộc nhưng không có đâu hiệu gì chứng tỏ Quan em tôi có mặt

phía dưới.

Buổi chiều, hợp đoàn của Quan mập bay trở về căn cứ ở phi trường Biên Hoà với sự thất vọng

của mọi người và sự tuyệt vọng của riêng tôi. Tôi đã vĩnh viễn mất đi người em trai của mình.

Sau hiệp định Paris, dù bị cấm không được tác xạ vào lính VC, mỗi khi trên đường bay công

tác, hễ thấy lính VC đi khơi khơi trên quốc lộ 13 thì Quan mập chúi xuống rượt bắn chúng chạy

trối chết. Về sau, tôi được tin Quan mập tử trận trên vòm trời Khiêm Hạnh, Tây Ninh khi một viên

đạn do VC từ dưới đất bắn lên xuyên qua đầu.

Quan ốm được ghi là mất tích để lại vợ, một con vừa qua thôi nôi và một hài nhi còn trong bụng

mẹ mà Quan vẫn chưa biết sự hiện hữu. Còn Quan mập tử trận để lại vợ và không biết có đứa

con nào chưa.

Cả hai con chim bằng đã gãy cánh trên vòm trời lửa đạn miền Đông khi tuổi đời chưa đến 25.

Thương cho những kiếp sống ngắn ngũi trong thời chinh chiến.

Huỳnh Công Ân

19/1/2023, một ngày cuối năm nhớ về quá khứ