Những mùa Giáng Sinh trong cuộc đời tôi

Tản mạn Huỳnh Công Ân

Những năm tôi còn nhỏ của đầu thập niên 1950, Noel trong ký ức của tôi là những lồng đèn hình ngôi sao màu đỏ treo trước nhà những người theo đạo Thiên Chúa, cây thông thật cao với các bóng đèn nhỏ đủ màu lấp lánh và hang đá bằng giấy bồi trong đó có hình tượng Chúa Hài Đồng, Đức Mẹ Maria, các Thiên Thần, mục đồng và con chiên...ở nhà thờ Xóm Chiếu. Tôi theo nhóm bạn con nít từ xóm Hòa Bình, gần chợ Cầu Cống, Khánh Hội đi bộ xuống nhà thờ đó ở gần bến đò Long Kiễng để xem người ta làm lễ. Lúc về nhà thì đã quá muộn và ba tôi chờ sẵn ở cửa để cho tôi một trận đòn nên thân vì tội đi chơi khuya. Thế mà, năm nào cũng vậy tôi vẫn trốn nhà đi xem lễ Noel dù biết rằng về sẽ bị đòn.

Khi lớn lên, đêm Giáng Sinh là một dịp tôi cùng các bạn chung cảnh ngộ “mồ côi đào”, lãng vãng bên ngoài Vương Cung Thánh Đường để xem có cô nàng nào xinh xắn đi một mình hay đi một nhóm toàn là nữ để chia nhau trổ tài “cua đào”. Ai may mắn thi làm quen được và đưa giùm người đẹp về nhà để được nàng cho cái hẹn lần sau. Nhưng cũng không ít lần, chúng tôi về xe không. Còn ai may mắn có đào sẵn thì đêm Noel sẽ là dịp dẫn đào đi ‘défiler’ lấy le với bạn bè.

Noel năm 1968, tôi đón Giáng Sinh giữa cuộc hành quân ở vùng đồng bằng sông Cữu Long. Đêm đó, nhân dịp hưu chiến, hỏa châu và đạn chiếu sáng được băn lên trời thay cho đèn sao ở hậu phương. Nằm đong đưa trên võng nơi đóng quân, tôi miên man nghĩ đến tương lai mịt mờ trong một cuộc chiến dai dẵng.

Tôi đã đón hai mùa Giáng Sinh trong trại tù cải tạo của cộng sản năm 1975 và 1976. Đó là những mùa Giáng Sinh đen tối nhứt trong cuộc đời tôi. Nằm trong ngục tù không biết ngày về, tôi hồi tưởng những mùa Giáng Sinh tươi đẹp ở miền Nam tự do.

Đêm sinh nhựt

Sáo ai cất giữa đêm đông

Khúc buồn “Đêm thánh vô cùng” ngày xưa

Lâng lâng tôi đắm trong mơ

Nhớ mùa Sinh Nhựt nên thơ năm nào

Đưa em đi dạo bến tàu

Đen treo sáng rực đón chào Chúa sinh

Năm nay Sinh Nhựt một mình

Ngắm trời sao sáng mông mênh nỗi buồn.

(Trại cải tạo Long Khánh, Noel 1975)

Hai năm 1986. 1987 tôi đón Noel trong trại tỵ nạn Pulau Bidong và Sungei Besi ở Mã Lai. Dù vẫn còn sống trong thiếu thốn và mất tự do nhưng viễn cảnh một cuộc sống định cư ở một nước văn minh, dân chủ bù đấp lại cuộc vượt biển thập tử nhứt sinh trên biển Đông và 11 năm kẹt lại Việt Nam với thân phận của một kẻ ở “bên thua cuộc”.

Từ năm 1988 tới nay, tôi sung sướng được sống trong một quốc gia mà hầu như năm nào cũng được bầu chọn là một trong mười nước có cuộc sống hạnh phúc nhứt trên thế giới: Canada tuy không giàu, mạnh bằng Mỹ , không đông dân như Trung Quốc, không có văn hóa cao ngang tầm nước Pháp, không có kỷ thuật tinh xảo như nước Đức. Từ những ngày đầu một mình tôi đặt chân lên “đất lạnh tình nồng” đến nay, gia đình tôi đã quy tụ thành vài chục người, mỗi năm, vào đêm Noel tập trung tại nhà vợ chồng con gái tôi đón mừng ngày lễ. Người già nhắc chuyện quá khứ, người trẻ bàn chuyện công việc còn trẻ con thì chờ nhận quà. Năm nào, chúng tôi cũng sống trong không khí ấm áp, hạnh phúc trong khung cảnh gia đình đoàn tu

Nhưng năm nay, đại dịch Covid hoành hành dữ dội ở đây, thành ra chính quyền phải ban lệnh cấm tụ họp gia đình đón Giáng Sinh để tránh lây lan bệnh dịch. Hai vợ chồng tôi đành tự “cách ly” tại nhà. Chúng tôi chỉ được nhìn thấy con cháu qua messenger để cho đỡ nhớ. Riêng việc liên lạc bên ngoài, nhờ anh trưởng Ban đại diện Hội Giáo Chức Việt Nam tại Québec có sáng kiến lập ra Vườn Hoa Giáo Chức để những người ”kỷ sư của tâm hồn” ngày xưa có nơi gieo trồng và trao đổi những loài hoa quý hiếm qua hình thức email.

Như vậy, mùa Giáng Sinh này tuy không gặp được người thân và bạn bè, nhưng tôi cũng thấy ấm lòng nhờ phương tiện công nghệ cao vẫn liên lạc trao đổi được với mọi người. Mong rằng năm tới, chúng ta sẽ không phải chào đón Noel trong không gian ảo như năm nay.

Mon tréal, mùa Noel trong đại dịch 2020