Nhật ký năm 2023

Ngày 1 tháng 1 năm 2023

THÂN CHÚC NGƯỜI THÂN, BẠN BÈ VÀ HỌC TRÒ CŨ CỦA TÔI MỘT NĂM MỚI DƯƠNG LỊCH HẠNH PHÚC, AN KHANG VÀ THỊNH VƯỢNG

Ngày 22 tháng 1 năm 2023

THÂN CHÚC NGƯỜI THÂN, BẠN BÈ VÀ HỌC TRÒ CŨ CỦA TÔI MỘT NĂM MỚI QÚY MÃO HẠNH PHÚC, AN KHANG VÀ THỊNH VƯỢNG

Ngày 23 tháng 1 năm 2023

Khi tướng Nguyễn Kim của nhà Lê bị giết, con rể của của ông là Trịnh Kiểm lên nắm binh quyền. Sợ bị đầu độc chết như anh mình là Nguyễn Uông, Nguyễn Hoàng nghe lời khuyên của Trạng Trình Nguyễn Bĩnh Khiêm:
“Hoành Sơn nhất đái, vạn đại dung thân”

nên xin Trịnh Kiểm cho vào nam trấn thủ Thuận Hoá.

Từ đó nhà Nguyễn mở mang bờ cõi nước ta về phía nam và tây nam đến tận đảo Phú Quốc và Thổ Châu. Vương quốc Chiêm Thành bị xoá tên trên bản đồ thế giới và nước Cao Miên mất phần đất phía đông và đông nam của họ.

Có thể nói trong hai thế kỷ 17 và 18 các chúa Nguyễn dưới áp lực của các chúa Trịnh qua các cuộc chinh phạt mang danh nhà Lê và cuộc chiến với nhà Tây Sơn, có khi phải bôn tẩu ra ngoài hải đảo xa xôi đã mang quân sĩ và lưu dân đến mọi vùng của miền nam nước ta. Vì vậy chúng ta phải nhìn nhận nơi chúng ta ở hiện nay dù là Sài Gòn, Biên Hoà hay Trà Vinh …đều là chỗ mà quân dân nhà Nguyễn đã đổ xương máu mới có được.

1 giờ trưa, thằng con trai lái xe từ nhà nó ở quận 7 đưa vợ chồng tôi và vợ con nó về quê vợ Mỹ An. Nó hẹn cha mẹ vợ, chị vợ và bạn trai đến nhà hàng “sinh thái”Vườn Dừa ở xã Mỹ Đông cách thị trấn Mỹ An vài cáy số ăn tối trước khi về nhà cha mẹ vợ.

Ngày 24 tháng 1 năm 2023

Thị trấn Mỹ An ngày nay trước 1975 là xã Mỹ An thuộc quận Mỹ An, tỉnh Kiến Phong. Tỉnh Kiến Phong vốn là phần đất nằm ở bờ bắc sông Tiền của các tỉnh Châu Đốc, Long Xuyên và Sa Đéc trước kia.

Tỉnh Kiến Phong được thành lập từ ngày 22/10/1956 gồm 5 quận: Cao Lãnh, Thanh Bình, Hồng Ngự, Mỹ An và Kiến Văn. Tỉnh lỵ là Cao Lãnh.

Ngày trước, từ Sài Gòn muốn đi xuống Cao Lãnh, người ta phải theo quốc lộ 4 ( bây giờ là quốc lộ 1A) qua phà Mỹ Thuận , đi về Sa Đéc rồi qua phà Sa Đéc (nghĩa là đi qua và trở ngược lại sông Tiền) để đi đến Cao Lãnh. Sở dĩ phải đi xa như vậy vì con đường ở ngả ba quận Giáo Đức (gần An Hữu) từ quốc lộ 4 đi Cao Lãnh (quốc lộ 30 ngày nay) không được an ninh

. Ngày nay, muốn đi Cao Lãnh người ta dùng đường cao tốc Sài Gòn-Trung Lương, rẽ phải ngã đi Mộc Hoá theo quốc lộ 62, rồi quốc lộ N2. tiếp theo là đường 846 đoạn rẽ phải đường 856 để vào thành phố Cao Lãnh.

Nghe nói khi xưa, hàng năm đến mùa nước nổi các bạn đồng nghiệp ngành giáo của tôi dạy trường trung học Kiến Phong ở Cao Lãnh phải xoắn ống quần lội nước vào trường.

Buổi sáng, chúng tôi ra chợ ăn sáng rồi kiếm chỗ ngồi uống nước.

Anh chị sui của tôi đãi chúng tôi hai bữa ăn thịnh soạn: trưa bành hỏi với tôm nướng, chiều lẩu Thái hải sản.

Ngày 25 tháng 1 năm 2023

Hôm nay trong khi bà xã còn ngủ, tôi ra đây làm vài động tác thể dục. Tiếng những con gà gáysáng xen lẫn tiếng hát karaoke từ một chiếc ghe chở gà vịt trên sông và lời rao hàng thu âm phát từ loa một người bán hàng dạo bằng xe gắn máy cho thấy quang cảnh và sinh hoạt ngày nay ở thôn quê khác với ngày xưa. Chỉ còn tiếng gà gáy là không thay đổi. Không còn tiếng hò đối đáp giữa trai gái trên sông và không còn những tiếng rao hàng từ cửa miệng chị bán hàng với quang gánh trên vai.

Trưa nay, nhà anh chị sui đãi món cá lóc nướng rơm và vịt quay ăn thật ngon miệng.

12 giờ , thằng con trai chở vợ chồng tôi và vợ nó xuất hành đi Sa Đéc chơi.

Tháng 11 năm 1968, tôi ra trường Đồng Đế, Nha Trang sau khi mãn khoá 2/68 sĩ quan trừ bị (khoá nổi tiếng vì suýt bị đưa học hạ sĩ quan). Vì đã chọn về sư đoàn 9 bộ binh nên tôi và người bạn cùng khoá xuống Sa Đéc trình diện bộ tư lệnh sư đoàn nằm bên kia cầu đối diện bên đây là trường trung học Sa Đéc

. Trong những ngày chờ đợi sự vụ lệnh về đơn vị, chúng tôi ở nhờ nhà đại uý Dũng, trưởng phòng tổng quản trị sư đoàn, em họ của một người bạn học cũ của tôi, trong trại gia binh. Ban ngày, chúng tôi thơ thẩn dạo quanh chợ và khi chiều xuống đứng trên cầu ngắm nhìn các tà áo dài trắng của các nữ sinh trường Sa Đéc qua cầu sau giờ tan học. Tối đến chúng tôi ăn uống ở các quán dọc bờ sông.

Sa Đéc cũng là địa danh được nhắc tới trong cuốn phim L’ amant phỏng theo tiểu thuyết tự sự cùng tên của nữ văn sĩ Marguerite Duras mô tả mối tình cuồng nhiệt của cô gái Pháp mới lớn (15 tuổi), con bà hiệu trưởng trường nữ tiểu học Sa Đéc với một “thiếu gia” con một gia đình gốc Hoa giàu có. Câu chuyện xảy ra dưới thời Pháp thuộc đã đem lại cho tác giả giải thướng văn chương Goncourt danh giá và cuốn phim cũng đoạt được giải César cho nhạc phim hay nhứt.

Xe con trai tôi chở chúng tôi qua phà Sa Đéc. Chúng tôi đến café Hoa Gạo bên bờ sông ngồi uống nước. Cũng bên dòng sông này 55 năm trước đây tôi ngồi ăn uống chờ ngày dấn thân vào vòng lửa đạn chiến chinh.

Sau khi chạy nhiều vòng để ngắm thành phố Sa Đéc, chúng tôi ghé quán hủ tíu Nam Vang Mỹ Ngọc ăn tối trước khi trở về Mỹ An.

Ngày 26 tháng 1 năm 2023

Kiên Giang trước đây là một trấn rất hoang vu của phủ Sài Mạt thuộc Chân Lạp do Mạc Cửu (người Quảng Đông, Trung Quốc) di cư đến (sau khi nhà Minh bị tiêu diệt hoàn toàn năm 1645) mở mang, khai phá và phát triển buôn bán làm cho vùng đất này trở thành trù phú hơn vào khoảng cuối thế kỷ 17, đầu thế kỷ 18. Vua Cao Miên đã phong cho Mạc Cửu chức Oknha (Ốc nha) để cai quản vùng đất này. Tuy nhiên, do bị quân Xiêm La thường xuyên quấy nhiễu mà Cao Miên không đủ sức mạnh quân sự để bảo vệ nên năm 1708 Mạc Cửu đã thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu (chúa Minh) để được bảo hộ và vẫn được giữ nguyên các chức vụ. Từ đó vùng đất này thuộc về Việt Nam và có tên gọi là Hà Tiên. Sau này, con ông là Mạc Thiên Tích đã mở rộng thêm vùng đất này.

Năm 1774, Chúa Nguyễn Phúc Khoát chia Đàng trong thành 12 dinh, nhưng vẫn để lại trấn Hà Tiên, phong Mạc Thiên Tích làm Đô đốc cai trị.

Đến đời vua Minh Mạng, năm 1832, Hà Tiên là một trong 6 tỉnh Nam Kỳ. (Nam Kỳ lục tỉnh: Biên Hò, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên).

Năm 1876, Pháp chia Nam Kỳ thành 4 khu vực hành chính lớn, mỗi khu vực hành chính lại chia nhỏ thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement administratif) thì tỉnh Hà Tiên cũ bị chia thành 2 hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá. Từ ngày 1 tháng 1 năm 1900 hai hạt tham biện Hà Tiên và Rạch Giá trở thành hai tỉnh Hà Tiên và Rạch Giá.

Thời Việt Nam Cộng Hòa, Hà Tiên và Rạch Giá hợp nhất thành tỉnh Kiên Giang. Tỉnh Kiên Giang khi đó gồm 7 quận: Kiên Lương, Kiên An, Kiên Bình, Kiên Tân, Kiên Thành và Phú Quốc. Tỉnh Kiên Giang phía bắc giáp Campuchia, đông bắc giáp tỉnh Châu Đốc, đông giáp tỉnh An Giang và tỉnh Phong Dinh, đông nam giáp tỉnh Chương Thiện, nam giáp tỉnh An Xuyên.

Ngày nay tỉnh Kiên Giang có 3 thành phố: Rạch Giá, Hà Tiên, Phú Quốc và 12 huyện. Dân số toàn tỉnh từ 368.817 (năm 1967) lên đến 1.773.000 (năm 2022).

Hôm nay chúng tôi khởi hành đi Rạch Giá, chặng đầu của chuyến đi Phú Quốc.

Từ Mỹ An chúng tôi đi Cao Lãnh. Qua cầu Cao Lãnh bắc qua sông Tiền và cầu Vàm Cống bắc qua sông Hậu chúng tôi theo đường cao tốc CT02 đi Rạch Giá.

Đến Rạch Giá. chúng tôi ghé ăn trưa ở nhà hàng nổi Gió Biển khu lấn biển trước khi về khách sạn.

Chúng tôi thuê phòng ở khách sạn Thiên Mỹ trong khu đô thị Tây Bắc khá yên tĩnh, vì mới xây nên sạch sẽ

. Nghỉ ngơi, tắm rửa xong, chúng tôi đi mua vé phà để mai đi Phú Quốc. Rủi thay, vì không đặt trước nên không còn vé phà (chở xe hơi) nữa. Thằng con trai đã đặt phòng ở Phú Quốc rồi nên đành phải huỷ booking để tìm “phương án” khác. Một là bỏ chuyến đi Phú Quốc, hai là xuống Hà Tiên để đi phà và book khách sạn lại.

Trong khi suy nghỉ để tìm một giải pháp tối ưu, chúng tôi đi ăn tối ở quán cơm tấm Long Anh. Quán này đông khách nhưng phục vụ hơi chậm chạp

. Chúng tôi chạy xe ngắm phố phường Rạch Giá. Không khí tết vẫn còn hiện diện ở thành phố Rạch Giá với đèn hoa sáng rực khắp nơi và các quán nhậu đầy ấp thực khách.

Chúng tôi vào quán nước Coffee trong khu đô thị Phú Cường uống nước trước khi trở về khách sạn

Ngày 27 tháng 1 năm 2023

Đoán rằng Phú Quốc chắc nghẹt du khách, chúng tôi quyết định không đi Phú Quốc nữa mà ở lại thêm 1 ngày ở Rạch Giá rồi sẽ tính sau.

Thành phố Rạch Giá có diện tích 9775,42 ha và 205.660 nhân khẩu, gồm 12 đơn vị hành chính trực thuộc là các phường: Vĩnh Thanh Vân, Vĩnh Thanh, Vĩnh Lạc, Vĩnh Bảo, Vĩnh Lợi, Vĩnh Quang, An Hòa, An Bình, Rạch Sỏi, Vĩnh Thông, Vĩnh Hiệp và xã Phi Thông.

Buổi sáng chúng tôi đi ăn sáng và uống cà phê tại quán Cá Bóng. Trưa con trai tôi đưa mấy đứa cháu nội tôi đi chỗ vui chơi ở lầu 4 shop Vincom còn vợ chồng tôi ngồi uống nước ở Highland Coffee dưới đất.

Trưa lại, chúng tôi ăn bún cá Út Ơi và đi uống nước ở quán Seaview đối diện bờ biển

. Buổi tối, chúng tôi đi ăn phở rồi đến quán sinh tố Mỹ Duyên trên đường Nguyễn Trung Trực ăn chè.

Ngày 28 tháng 1 năm 2023

“Cần Thơ có bến Ninh Kiều
“Có dòng sông đẹp, có nhiều giai nhân”

Cần Thơ được mệnh danh là Tây Đô, nơi sinh trưởng của nhiều người đẹp trong số đó có nữ ca sĩ Băng Châu.

Thời VNCH, Cần Thơ là tỉnh lỵ của tỉnh Phong Dinh, bản doanh của bộ tư lệnh quân đoàn 4, quân khu 4 của QLVNCH

. Trước 1975, thị xã Cần Thơ và tỉnh Phong Dinh là hai đơn vị hành chính cấp tỉnh ngang bằng nhau theo sự phân chia sắp xếp hành chính của Việt Nam Cộng hòa. Tỉnh Phong Dinh gồm 7 quận: Châu Thành, Phụng Hiệp, Phong Phú, Thuận Nhơn, Thuận Trung, Phong Điền, Phong Thuận.

Năm 1975 đân số Cần Thơ là 190.242 người, đến năm 2021 là 1.244.736 người.

Chúng tôi quyết định đi lần về Sài Gòn mà trạm dừng chân thứ nhứt là Cần Thơ.

Buổi sáng chúng tôi uống cà phê, ăn hủ tiếu ở một tiệm đối diện bờ biển rồi trả phòng, lên xe đi Cần Thơ

Chúng tôi đi qua Rạch Sỏi, trở lại đường cao tốc CT02, đến Lộ Tẻ rẽ qua Cờ Đỏ, Thới Lai, Ô Môn và Bình Thuỷ để vào thành phố Cần Thơ

. Đến Cần Thơ, chúng tôi ăn tối ở nhà hàng Lúa Tẻ cạnh bờ sông Hậu. Xong chúng tôi và khách sạn Holiday One nghỉ ngơi

Ngày 29 tháng 1 năm 2023

Hôm nay, chúng tôi quyết định về lại Sài Gòn sau chuyến đi Phú Quốc bất thành.

Sáng sớm, chúng tôi ăn điểm tâm ở khách sạn rồi đến uống nước ở quán cà phê Lotus ở bến Ninh Kiều, bên bờ sông Hậu dưới dốc cầu đi bộ.

Trở về khách sạn check out xong, chúng tôi lên xe hướng về thành phố Vĩnh Long.

Đầu năm 1969, bị thương ở mặt trận Giáp Nước, tôi được trực thăng đưa về nằm ở quân y viện Phan Thanh Giản Cần Thơ một thời gian rồi xuất viện được nghỉ dưỡng thương 21 ngày. Tôi đi xe đò từ Cần Thơ qua Vĩnh Long, rồi vào phi trường Vĩnh Long xin quá giang một phi cơ quân sự về Sài Gòn.

Thời Việt Nam Cộng hòa, thì Vĩnh Long có 7 quận, 18 tổng, 65 xã. Các quận là Châu Thành - Vĩnh Long, Chợ Lách, Tam Bình, Bình Minh, Minh Đức, Trà Ôn, Vũng Liêm

. Tới thành phố Vĩnh Long, chúng tôi ghé nhà hàng Phương Thủy ăn cơm trưa rồi về Sài Gòn.

Đến trạm dừng chân Bến Lức, chúng tôi ghé đổ xăng và đi vệ sinh. Hôm nay lượng xe lên Sài Gòn rất đông đảo vì người đi làm và người đi chơi về sau tết.

Chúng tôi về đến nhà lúc 6 giờ chiều.

Ngày 30 tháng 1 năm 2023

Ngày mùng 9 tết học trò cũ khoá 10 trường Ngô Quyền, Biên Hoà tổ chức một buổi họp mặt tại nhà em Sương Trầm. Các em mời vợ chồng tôi đến tham dự.

10 giờ sáng, Hùng em vợ tôi dùng xe hơi của con trai tôi chở chúng tôi lên Biên Hoà.

Chưởng cơ Nguyễn Hữu Cảnh được chúa Nguyễn Phúc Chu cử vào kinh lược xứ Đàng Trong đã thành lập dinh Trấn Biên, tiền thân của tỉnh Biên Hoà sau này. Năm Gia Long thứ 7 (1808), dinh Trấn Biên được đổi thành trấn Biên Hòa.

Tỉnh Biên Hoà được thành lập năm Minh Mạng thứ 13 (1832) và là một trong 6 tỉnh của Nam Kỳ (Nam Kỳ lục tỉnh).

Thời VNCH, tỉnh Biên Hoà có 6 quận.

Dân số tỉnh Biên Hòa năm 1967 :
Công Thanh 23.129 Dĩ An 30.377 Đức Tu 148.374 Long Thành 26.095 Nhơn Trạch 49.553 Tân Uyên 14.064 Tổng số 291.592

Tỉnh lỵ là thị xã Biên Hoà ( xã Bình Trước thuộc quận Đức Tu) nay là thành phố Biên hoà trực thuộc tỉnh Đồng Nai, dân số: 1,251 triệu (2018).

Tôi đã làm việc ở Biên Hoà 6 năm từ 1969 đến 1975 trong cả hai nghiệp : văn ( giáo sư trung học Ngô Quyền) và võ (đại đội phó đại đội 3/463 coi cầu Đồng Nai).

Buổi họp mặt ngoài các em ở Biên Hoà còn có vợ chồng Ẩn G+Sương A và Nguyễn Phùng Phước về từ Minnesota (Hoa kỳ), một em nữa về từ Edmonton (Canada). Thầy trò hàn huyên vui vẻ trong một ngày đầu xuân ấm áp tình sư đệ và tình đồng môn.

Sau đó, Hùng chở chúng tôi đến viếng khu du lịch Bửu Long rồi hướng về thành phố Thuận An, Bình Dương thăm các người chị con của dì vợ tôi.

Năm 1926, Pháp cho thành lập quận Lái Thiêu thuộc tỉnh Thủ Dầu Một. Trước 1975, thời VNCH quận Lái Thiêu thuộc tỉnh Bình Dương.

Từ năm 2020, Lái Thiêu trở thành thành phố Thuận An thuộc tỉnh Bình Dương dân số 603.000 người (2019).

Ngày xưa, Lái Thiêu nổi tiếng với những vườn chôm chôm, măng cụt, sầu riêng…Người Sài Gòn thường lên Lái Thiêu trong những buổi trưa hè nóng bức để hái mua và ăn trái cây dưới bóng râm mát mẻ.

Sau những thăm hỏi, các người chị họ của vợ tôi lên xe chúng tôi và hướng dẫn lên chợ Búng ăn bánh bèo bì, một đặc sản của nơi này. Cuối cùng chúng tôi cùng các bà chị uống nước ở một quán cà phê gần đó rồi chia tay về lại Sài Gòn.

Ngày 3 tháng 2 năm 2023

9 giờ sáng chúng tôi khởi hành đi Cần Giờ. Chúng tôi ghé quán Vỹ Dạ Xưa ở khu phố Phú Mỹ Hưng ăn bún bò Huế rồi đi xuống phà Bình Khánh để qua Cần Giờ.

Năm 1965, quận Cần Giờ được tách khỏi tỉnh Biên Hoà nhập vào tỉnh Gia Định. Quận Cần Giờ gồm 05 xã: Cần Thạnh, Đồng Hòa, Long Thạnh, Thạnh An và Tân Thạnh

. Ngày nay, Cần Giờ là một huyện thuộc thành phố Sài Gòn.

Cuối tháng 8 năm 1983, gia đình tôi vượt biên từ kinh Tẻ phía đường Tôn Thất Thuyết, quận 4 ra sông nhà Bè để lên tàu lớn ra biển. Giữa đường tàu tôi bị ghe du kích rượt đuổi và bắt trọn tàu đưa về giam giữ tại Cần Giờ.

Sau nhiều năm ở nước ngoài, khi về thăm Việt Nam vợ chồng tôi đi chơi Cần Giờ rất nhiều lần khi thì với thằng con trai hay các đứa em vợ, khi thì với các em học trò cũ Nguyễn Trãi.

Đến Cần Giờ chúng tôi ghé quán Gió Lộng sát biển uống cà phê.

Trở lại chợ Hàng Dương mua hải sản, nhờ chế biến, xong chúng tôi chạy về phía Cần Thạnh vào một công viên sát biển bày bàn ghế ăn uống.

Ăn uống xong , chúng tôi trở về ngả tư Hàng Dương vào quán nước Cần Giờ uống nưỡc.

4:15 chiều chúng tôi khởi hành về và đến nhà đúng 6 giờ tối.

Ngày 7 tháng 2 năm 2023

Sáng thứ Ba 7/2, vợ chồng tôi cùng 5 em học trò cũ Nguyễn Trãi lên đường đi Tây Ninh bằng xe van 7 chỗ của em Chinh.
Tây Ninh được biết đến ngoài thắng cảnh Núi Bà Đen còn là nơi có Thánh Thất Cao Đài được coi là thánh địa của những tín đồ đạo Cao Đài.

Hội Thánh Đại Đạo Tam Kỳ Phổ Độ Tòa Thánh Tây Ninh, còn được gọi tắt là Hội Thánh Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh, là tổ chức Hội Thánh nguyên thủy của đạo Cao Đài, được lập thành sau Đại lễ Khai Đạo Rằm tháng 10 năm Bính Dần (tức ngày 19 tháng 11 năm 1926). Hiện nay đây cũng là tổ chức Hội Thánh lớn nhất của đạo Cao Đài, quản lý trên 3/5 tín đồ Cao Đài trên toàn thế giới tức hơn 2,5 triệu tín đồ . Trung ương Hội Thánh đặt tại Tòa Thánh Tây Ninh thuộc thị xã Hòa Thành, tỉnh Tây Ninh.

Một trong những vị sáng lập và lãnh đạo đạo Cao Đài là ông Phạm Công Tắc (1890-1969

) Trước chuyến đi này, tôi từng ở Tây Ninh trong những năm 1975, 1976 qua thời gian ở các trại học tập cải tạo Trãng Lớn và Katum. 9 giờ chúng tôi tập trung tại công viên trước ngân hàng BIDV, nhà thương Xóm Chiếu cũ để lên xe.

Đến Trãng Bàng, chúng tôi dừng xe ăn trưa món đặc sản bánh canh giò heo.

Đến Tây Ninh, chúng tôi thuê 4 phòng ở khách sạn Lavender, nghỉ ngơi đến 3 giờ 30 thì khởi hành đi Núi Bà.

Chúng tôi mua vé cáp treo khứ hồi đi Chùa Bà và Chùa Hang trên Núi Bà. Hôm nay đã là 17 tháng giêng nên số du khách không còn đông nghẹt như những ngày của nửa trước của tháng giêng.

Bận về chúng tôi đến toà thánh Tây Ninh chụp vài pô ảnh rồi ghé ăn tối với món cơm chiên gà xối mỡ và trứng trước khi về khách sạn.

Tắm rửa xong, chúng tôi chạy một vòng thành phố rồi mua bia, nước ngọt về trước khánh sạn uống trước khi đi ngủ.

Ngày 8 tháng 2 năm 2023

7giờ 30 sáng, chúng tôi dậy đi ăn phở Thố Đá. Đây là một hình thức bán phở kiểu mới: nước lèo nấu sôi được đựng trong một thố đá, bánh phở và thịt để riêng bên ngoài và khi nào ăn thì thực khách sẽ bỏ vào thố, như vậy giữ nóng đến khi ăn xong.

Sau đó, chúng tôi đi hồ Dầu Tiếng

. Nơi đây không còn cho khách du lịch vào bên trong nữa. Chúng tôi đành chạy xe lên bờ đê chụp vài pô hình rồi trở về thành phố Tây Ninh.

Trước khi về khách sạn check out, chúng tôi ghé quán café Ban Mê uống nước.

Trên đường về Sài Gòn chúng tôi ghé ăn món đặc sản của Củ Chi: bò tơ.

Ngày 15 tháng 2 năm 2023

Trà Vinh còn được gọi là xứ Trà Vang. Tên Trà Vang vốn có nguồn gốc từ ngôn ngữ Môn-Khmer cổ mà dân gian thường gọi là Trah Păng.

Thời vua Minh Mạng, miền Nam nước ta được chia thành sáu tỉnh, gọi là "Nam Kỳ lục tỉnh" gồm: Biên Hòa, Gia Định, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên. Lúc đó, Trà Vinh là một huyện thuộc Phủ Lạc Hóa tỉnh Vĩnh Long.

Thời Pháp thuộc, ngày 1 tháng 1 năm 1900 tỉnh Trà Vinh là một trong 20 tỉnh ở Nam Kỳ

Thời VNCH, Trà Vinh được gọi là Vĩnh Bình, một trong 43 tỉnh của lãnh thổ Việt Nam Cộng hòa và là một trong 22 tỉnh của Nam phần. Lúc này, tỉnh lỵ tỉnh Vĩnh Bình được đặt tên là Phú Vinh, do lấy theo tên xã Phú Vinh thuộc quận Châu Thành. Tỉnh Vĩnh Bình cho đến năm 1975 chỉ còn lại bảy quận: Càng Long, Cầu Kè, Châu Thành, Tiểu Cần, Trà Cú, Cầu Ngang và Long Toàn.

Trà Vinh là nơi đầu đời dạy học của tôi đồng thời cũng là quê ngoại của tôi. Mẹ tôi sinh ra ở xã Phước Hưng, quận Trà Cú. Từ năm 1965 đến 1969 tôi dạy ở trường trung học công lập Vĩnh Bình và trường trung học bán công Trần Trung Tiên. Tôi đã xuống thăm Trà Vinh nhiều lần trong những năm tôi về Việt Nam vì nơi đó tôi còn người thân, bạn đồng nghiệp xưa và học trò cũ.

Lần này tôi nhờ đứa em vợ lái xe của thằng con trai đưa vợ chồng tôi về lại Trà Vinh. Đi cùng chúng tôi có em Viên, học trò của tôi cách nay 58 năm từ Mỹ cũng về thăm quê cũ Trà Vinh.

Sau khi ăn sáng ở Sài Gòn, chúng tôi ra cao tốc Sài Gòn Trung Lương, qua Mỹ Tho, Bến Tre, lên cầu Cổ Chiên để đến thành phố Trà Vinh.

Sau khi đưa Viên về nhà người bà con, chúng tôi đến nhà của Kiệt cũng là học trò cũ của tôi, bạn học của Viên. Vợ chồng Kiệt đã chuẩn bị cho chúng tôi hai phòng để ở. Kiệt và Xuân (vợ Kiệt) cùng vợ chồng tôi đi uống nước ở quán café Phố Mới bên cạnh nhà Kiệt trước khi trở về nghỉ ngơi.

Buổi chiều, chúng tôi đến thăm vợ chồng Lạc, ngày xưa Lạc và tôi cùng dạy chung ở trường Vĩnh Bình.

Buổi tối chúng tôi cùng đi ăn ở nhà hàng Thanh Nhàn bên bờ sông Long Bình rồi đi uống sinh tố gần chợ Trà Vinh trước khi về nhà Kiệt.

Ngày 20 tháng 2 năm 2023

6:30 ngày hôm nay , Hồng Hoa vợ anh Lạc cùng dạy trường công lập Vĩnh Bình với tôi ngày xưa gọi điện thoại báo cho tôi một tin dữ: Trần Tuấn Kiệt, người học trò cũ ở Trà Vinh của tôi đã ra đi.

Năm 1965, tôi ra trường xuống Trà Vinh dạy học, Kiệt là học sinh của tôi ở lớp đệ tam B2 do anh Nguyễn Quang Hiền làm giáo sư hướng dẫn. Kiệt là một trong số các em học giỏi trong lớp. Sau khi đậu tú tài đôi, Kiệt đi du học ở Tây Đức và ở đó luôn đến ngày nay.

Những năm đầu, khi tôi từ Canada về chơi VN, tôi gặp lại Kiệt cũng về chơi. Chúng tôi và các em học trò cũ cùng lớp với Kiệt thường họp mặt ăn uống khi thì ở Sài Gòn khi thì ở Trà Vinh rất vui vẻ.

Sau này, Kiệt cất một căn nhà ở đường 19/5 ở thành phố Trà Vinh, mỗi lần về Trà Vinh vợ chồng tôi thường ở nhà Kiệt và Kiệt thường lấy xe chở chúng tôi đi đây đi đó.
Năm ngoái Kiệt bị đột quỵ ở Đức và phải năm nhà thương cả tuần lễ.

Thứ tư 15/2, vợ chồng tôi lấy xe xuống Trà Vinh chơi với vợ chồng Kiệt 3 ngày. Chúng tôi và Kiệt đi ăn uống, đi chơi biển Ba Động, đi ăn tiệc ở nhà Rạng (cũng là cựu học sinh Trà Vinh)ở Bằng Đa.

Ngoài dấu hiệu mệt mõi, Kiệt vẫn sinh hoạt bình thường.

Theo lời thuật của Xuân, vợ Kiệt thì Kiệt mất đêm chủ nhựt rạng sáng thứ hai trong sự bất ngờ của mọi người.

Những kỷ niệm với Kiệt ở Việt Nam, ở Đức, ở Pháp, ở Áo, ở Thuỵ Sĩ… không bao giờ phai nhạt trong ký ức tôi. Người học trò, người em tốt bụng, thật thà vì phần lớn cuộc đời sống ở nước ngoài không còn nữa.

Thầy chỉ biết nói lời tiếc thương và cám ơn em đã tạo cơ hội cho thầy trở lại Trà Vinh trong nhiều năm qua,sống lại tình cảm thày trò với em và các bạn em.

Hãy yên nghỉ nơi cõi vĩnh hằng em nhé.

Ngày 22 tháng 4 năm 2023

Họp mặt thầy trò lớp Đệ Nhị A1 (niên khoá 1966-1967) trường công lập Vĩnh Bình tại nhà hàng Thanh Niên Sài Gòn