Phần 1: Triệu phú Nguyễn
Văn Hảo
Ông Nguyễn Văn Hảo sinh năm 1890, quê ở
ấp Long Thuận, xă Nhị Long, huyện Càng Long, tỉnh
Trà Vinh. Cha ông Hảo có 3 người vợ, ông là con thứ
3 của người vợ thứ ba. Những năm tháng
tuổi thơ của ông gắn liền với đồng
ruộng. Sau đó, một người anh cùng cha khác mẹ
làm chủ cửa tiệm buôn bán phụ tùng ô tô ở quận
1 đă "kéo" ông Hảo lên Sài G̣n phụ giúp ḿnh v́ thấy
em trai lanh lợi, thông minh.
Tại tiệm này, ông chăm chỉ
học hỏi, cứ thợ nào giỏi là ông theo để
học. Chẳng bao láu ông thành thợ chính tại tiệm
phụ t́nh xe hơi của anh trai. Ông c̣n âm thầm học
cách kinh doanh, mối lái buôn bán phụ tùng xe hơi với
tham vọng mở một cửa hàng riêng cho ḿnh sau này.
Sau một thời gian tích luỹ
kinh nghiệm và vốn liếng ông Hsro mỉe một tiệm
buôn bán phụ tùng xe hơi ở số 21 - 23 đường
Galliéni, sau này đổi thành đường Trần
Hưng Đạo (quận 1).
Những năm đầu 1930, tiệm
bán phụ tùng xe của ông Hảo làm không hết việc, cạnh
tranh với các tiệm của người Pháp.
Khi hoạt động kinh doanh mở
rộng, ông Hảo giao phần lớn việc kinh doanh phụ
tùng cho vợ, c̣n ḿnh chỉ phụ trách việc giao dịch
với bạn hàng Pháp để mua phụ tùng về bán. Vợ
ông Hảo có kiểu kinh doanh khá đặc biệt. Đó
là khi tài xế tới mua hàng, bà chỉ hỏi: "Chú là chủ
xe hay tài xế?". Nếu là tài xế, ngoài việc bán
đúng giá, bà Hảo c̣n trích ra vài cắc cho họ có thêm lộ
phí đi đường, cà phê, ăn sáng. Dù số tiền
"lại quả" không đáng là bao nhưng lại thu
hút giới tài xế t́m đến cửa hàng.
Nhờ kiểu kinh doanh gần gúi và
b́nh dị, lấy công làm lời đó mà cửa hàng phụ tùng xe hơi của
ông Hảo dù mới mở nhưng kẻ mua người
bán tấp nập, tiền đếm mỏi tay. Kinh doanh
ngày càng phát đạt nên ngoài cửa tiệm chính ở Sài
G̣n, ông Hảo kết hợp với một người bà
con ở Trà Vinh mở thêm chi nhánh dưới miền Tây.
Song song với việc nhập xe
hơi về bán, ông Hảo c̣n làm đại diện vỏ
ruột xe hơi của Hăng Michelin (Pháp) - một
thương hiệu được ưa chuộng và rất
thịnh hành ở Sài G̣n thời gian đó.
Năm 1933, ông Hảo mua miếng đất 4
mặt tiền ở đường Trần Hưng Đạo
- Kư Con - Yersin - Lê Thị Hồng Gấm (ngày nay) để
xây căn biệt thự 800m2 theo lối kiến trúc Pháp.
Ṭa nhà tuy có hai lầu nhưng sau này có gắn thang máy. Nh́n
trên cao, ṭa nhà giống như con tàu mà mũi tàu chĩa ra
hướng đường Trần Hưng Đạo và
đuôii tàu phía đường Lê Thị Hồng Gấm.
Không mưu mô, xảo quyệt, cách kinh doanh của ông Hảo
rất lành mạnh và trong sáng. Ông không nh́n người bằng
h́nh thức bên ngoài và cho dù có mua hay không với ông điều
đó không quan trọng. Quan trọng là gây được ấn
tượng để mọi người luôn nhớ đến
rồi cũng sẽ có ngày họ t́m đến ông.
Nằm cách biệt thự 4 mặt
tiền không xa, cũng trên đường Trần Hưng
Đạo, rạp Công Nhân được xem là một trong
những rạp cải lương lâu đời nhất ở
miền Nam. Trước khi mang tên Công Nhân, rạp mang tên
chính chủ nhân của nó, rạp Nguyễn Văn Hảo...
Vốn rất mê cải
lương, đầu những năm 1940 ông mua đất
xúc tiến xây dựng rạp Nguyễn
Văn Hảo Đây là rạp hát có nhiều số ghế
nhất ở Sài G̣n nên
được các nghệ sĩ gọi là "hàng không mẫu
hạm" Nguyễn Văn Hảo.
"Cha tôi xây dựng rạp Nguyễn
Văn Hảo với mục đích ban đầu là phục
vụ sở thích cải lương của ḿnh. Thêm nữa,
ổng muốn nghệ thuật cải lương có một
nhà hát đẳng cấp để phát triển",
người con trai độc nhất của ông Hảo là
Nguyễn Tâm Thạnh kể lại.
Có thể nói, trong suốt một thời
gian khá dài, nhờ có rạp Nguyễn Văn Hảo với
những tiện nghi vào bậc nhất thời bấy giờ,
nghệ thuật cải lương càng có điều kiện
phát triển lên tới đỉnh cao. Rạp là nơi
đoàn Việt Kịch Năm Châu diễn tuồng Tây Thi
gái nước Việt.
Đây cũng là nơi đoàn cải
lương Hương Mùa Thu của ông bầu Thu An thực
hiện kỷ thuật sân khấu panorama rất mới lạ
với dân trong nghề lúc bây giờ.
Đến năm 1970, gia cảnh ông
Hảo có nhiều biến động khiến cho ông không
c̣n toàn tâm toàn ư với công việc kinh doanh. Ông cho thuê rạp
hát để sau đó, người chủ mới đă biến
nơi đây thành rạp chiếu bóng với cái tên mới,
ciné Nguyễn Văn Hảo. Sau này đổi tên thành rạp
Công Nhân.
Khi công việc kinh doanh vẫn
đang thuận buồm, xuôi gió, năm 1960, ông bất ngờ
giao hết lại cho vợ con, về quê nhà ở Càng Long,
Trà Vinh mua đất xây chùa. "Chùa ông Hảo" hay Hảo
Tâm tự có từ đó.
Đây là một ngôi chùa có nét kiến
trúc độc đáo nửa tây nửa ta. Chùa có ngôi tháp 9 tầng,
có phù điêu rạp hát. Chùa có ngôi tháp 9 tầng, có phù
điêu rạp hát Nguyễn Văn Hảo và chiếc du thuyền
của ông. Gần chùa ông c̣n cho xây một dăy phố lầu
và một ngôi chợ để người dân lui tới
buôn bán tạo. điều kiện để bà con sinh sống.
Ngoài ra ông tạo điều kiện bằng cách cho bà con
mượn đất quanh chùa để trồng trọt,
cấy hái phụ vào miếng ăn hàng ngày. Những người
có tuổi ở Càng Long hiện nay không ai có thể quên
được thiện tâm của ông. Ông rất giàu
nhưng biết sẻ chia cho bà con cùng khổ.
Ông Hảo mất năm 1971. Năm
1975, chính quyền tiếp quản ngôi chùa. Vợ ông, bà Nguyễn
Thị Dài tiếp tục ở chùa cho đến năm
1979 bà mất.
(Theo
trang nhà eva.vn)