Một chuyến Tây Du

Du ký Huỳnh Công Ân

Thân tặng hai em Kiệt và Hưng

Ngày thứ nhứt,

(Sài Gòn-Mỹ Tho-Cao Lãnh-Châu Đốc)

Sáng sớm thứ ba 9-4-2013, hai vợ chồng tôi và Nguyễn Quang Hưng được Trần Tuấn Kiệt chở bằng chiếc xe Fiat làm một chuyến du lịch các tỉnh miền tây . Chúng tôi ghé Mỹ Tho uống café trên nhà hàng nổi và ăn sáng ở nhà hàng Trung Lương rồi trực chỉ Cao Lãnh .Chúng tôi dùng con đường từ ngã ba quốc lộ 4 (nay gọi là QL 1A) và đường vào quân Giáo Đức ngày trước nay, là quốc lộ 30 để đi Cao Lãnh

Thành phố Cao Lãnh mà trước 75 qua các bạn đồng nghiệp dạy tại trường trung học Kiến Phong kể lại hàng năm đến mùa nước nổi thầy trò phải lội nước đến đầu gối để vào trường, nay được sửa sang lại với những con đường nhiều lane thẳng tấp.

Từ Cao Lãnh chúng tôi đi qua Hồng Ngự cũng bằng quốc lộ 30. Chúng tôi ghé vào thị xã Hồng Ngự để Kiệt bấm vài pô hình và bà xã tôi làm công tác "hậu cần"mua xôi và bánh mì.

Từ Hồng Ngự chúng tôi đi tỉnh lộ 841 để đến bến phà Tân Châu. Chiêc phà đưa qua sông ở đây rất nhỏ, chứa được hai xe hơi và chi có một đầu (họ gọi là mõ phà) để xe hơi lên xuống . Vì bờ bên này rộng nên người ta bắt buộc xe hơi phải quay xe lại và lùi xe lên phà . Lát nữa qua bên kia phà là thi xã Tân Châu, chật chội hơn nên xe hơi lên thẳng trên bờ. Kiệt, người học trò cũ ở Trà Vinh của tôi cách nay gần 50 năm, nói chưa bao giờ thấy một chiếc phà kỳ cục như vậy, lên phà bằng cách đi lùi quá nguy hiểm.

Qua khỏi thị xã Tân Châu, chúng tôi theo tỉnh lộ 953 đi về hướng Châu Đốc . Chúng tôi phải qua phà Châu Giang để vào thị xã Châu Đốc . Trời đã về chiều, chúng tôi đi thẳng lên núi Sam để viếng miễu Bà Chúa Xứ và lăng Thoại Ngọc Hầu.

Kiệt đòi đi tiếp xuống Hà Tiên nhưng vợ chồng tôi và Hưng cản lại nói đi luôn như vậy tới Hà Tiên tối lắm. Chúng tôi trở lại chợ Châu Đốc. Kiệt nhờ một người quen, buôn bán ở gần chợ kiếm cho một khách sạn sạch sẽ mướn hai phòng, phòng nhỏ một giường đôi cho hai vợ chồng tôi và phòng lớn hai giường chiếc cho Kiệt và` Hưng .

Sau khi nhận phòng, chúng tôi tắm rửa rồi đi ăn mì tại một tiệm mà người quen của Kiệt cho biết là ngon và đông khách. Xong, chúng tôi thả bộ đến tiệm tạp hóa của anh ta và mời anh ta đi xuống bờ sông uống nước. Chúng tôi ngồi ở terrasse của một khách sạn khá sang trọng, đối diện một chiếc du thuyền đang neo ở cầu jeté mà trên đó chúng tôi thấy có nhiều du khách ngoại quốc lên xuống.

Ngày thứ hai

(Châu-Đốc-Hà Tiên)

Sáng sớm, chúng tôi đến từ giã người quen của Kiệt để lên đường đi Hà Tiên. Người nhà của anh này gởi biếu chúng tôi một ổ bánh bông lan và vài cái bánh bía để ăn dọc đường. Chúng tôi tìm một quán hủ tiếu để ăn sáng rồi ra đường Nguyễn Văn Thoại, mà qua đường Hoàng Diệu trở thành đường Tân Lộ Kiều Lương, rồi lên núi Sam đi đường Vòng núi Sam để váo quốc lộ 91, đi dọc kinh Vĩnh Tế và biên giới Việt Miên tới thị trấn Tịnh Biên. Chúng tôi vào chọ trời Tịnh Biên, Ở đây đủ thứ hàng hóa đến từ Thái Lan qua ngã Miên mà cổng biên giói cách chợ không xa. Kiệt vào bên trong lồng chợ mua một cái thắt lưng, mội cái bình thủy mà tôi và Hưng đoán chắc Kiệt đã bị hớ. Riêng bà xã tôi vá Hưng tìm mua cá khô về làm quà cho người nhà..

Ra khỏi Tịnh Biên chúng tôi lấy tỉnh lộ 955A đi Hà Tiên, khi đến gần bờ biển thì chúng tôi gặp quốc lộ 80 đó là ngã ba Cây Bàng, chúng tôi rẽ phải để vào thị. xã Hà Tiên.

Chúng tôi đi ngang qua lăng Mạc Cửu trước khi lên cầu Tô Châu để vào thị xã Hà Tiên. Từ trên cầu nhìn xuống phía tay phải chúng tôi có thể nhìn thấy toàn cảnh Hà Tiên. Bến phà Hà Tiên đi Phú Quốc nằm phía bên này bờ phía lăng Mạc Cửu. Thấy đã quá trưa, chúng tôi vào trung tâm thị xã tìm một quán sạch sẽ để ăn cơm.

Xong chúng tôi tìm khách sạn để tắm rửa, nghỉ ngơi .Khoảng 2 giờ chiều chúng tôi đi theo quốc lộ 80 hướng biên giới Việt Miên để viếng thăm Thạch Động, nỏi xãy ra truyên thuyết Thạch Sanh, Lý Thông. Có một em bé dẫn chúng tôi đến một vách động chỉ những dấu lồi lõm trên vách đá nói là hình chim đại bàng, con chim khổng lồ đã cắp công chúa bay về hang động này giao nàng cho chằng tinh.

Rời Thạch Động, chúng tôi quay lại đi về hướng biển để đến khu du lịch Mũi Nai. Giờ này, khu du lịch vắng vẻ, một cô gái làm việc tại đây khuyên chúng tôi trở lại vào buổi chiều đông đảo và vui hơn.

Chúng tôi trở ra và Kiệt đề nghị đi thăm Hòn Phụ Tử, gân Hòn Chông, Rạch Giá. Chúng tôi đi ngươc lại quốc lộ 80 hướng Rạch Giá, tới ngã ba Kiên Lương quẹo mặt để đi Hòn Chông. Chúng tôi mất 120 km đi về để phó nhòm Kiệt chụp vài pô ảnh Hòn Phụ Tử. Khi trỏ lại Hà Tiên, chúng tôi ra khu du lịch Mũi Nai thì trời quá tối, chẳng còn ai nên phải về khách sạn. Nghỉ một lát chúng tôi đi ăn tối. Xong chúng tôi ra công viên gần chợ ăn chè và nghe đàn ca tài tử từ một xe bán mì dạo.

Ngày thứ ba

(Hà Tiên-Rạch Giá-Vị Thanh-Sóc trăng)

Sáng ngày thứ ba của cuộc hành trình, chúng tôi rời thị xã Hà Tiên theo quốc lộ 80 như chuyến đi Hòn Chông hôm qua để đi Rạch Giá.

Chúng tôi đi ngang thị xã Kiên Lương, thị trấn Hòn Đất trước khi đến thành phố Rạch Giá khoảng 10 giờ sáng. Chúng tôi vào một quán cà phê Trung Nguyên có bán thức ăn ở trung tâm thành phố để uống cà phê và ăn sáng.

Xong chúng tôi dùng quốc lộ lộ 61 đi đến thành phố Vị Thanh. Chúng tôi chạy trên con đường Trần Hưng Đạo rộng thênh thang và thật dài như là cột sống của thành phố này. Chúng tôi dừng xe trước chợ Vị Thanh, hỏi thăm một anh xe lôi tiệm thuốc tây của Khai , một người bạn cũ thời đại học. Anh ta chỉ tiệm thuốc xéo bên kia đường. Tôi gọi số phone của tiệm thuốc nhưng không có ai trả lời. Anh xe lôi thấy thế nói với tôi rằng giờ này tiệm thuốc nghỉ trưa, không có ai trong đó, anh lại hỏi tôi có phải tìm dược sĩ

Khai không, Tôi trả lời phải. Anh ta chỉ một ngôi nhà trên con đường bên hông tiệm thuốc tây mà phia trước có một cây to. Tôi để mọi người ngồi lại trên xe, băng qua đường và đến ngôi nhà đó. Cửa sắt ngôi nhà mở rộng, bên trong có một người đàn ông trạc tuổi tôi, vóc dáng nhỏ thó đang ngồi đọc báo ở bộ salon. Tôi đoán đó là Khai nhưng tôi cẩn thận hỏi thăm muốn gặp người bạn cũ tên Khai. Người đàn ông trả lời :”Khai là tôi đây”. Gân 50 năm không gặp, chúng tôi làm sao nhận được nhau nếu không nhắc

lại những kỷ niệm cũ. Khai mời chúng tôi đến một quán nước. Sau khi hỏi thăm hoàn cảnh gia đình của nhau, tin tức của những người bạn chung của chúng tôi, Khai hỏi tôi có nhận xét gì về thành phố Vị Thanh. Tôi trả lời rằng tuy Vị Thanh nhỏ và ít dân nhưng cấu trúc thành phố giống như các thành phố tây phương, thành phố không có đường hẽm, nhà cửa đều ở mặt đường . Khai đồng ý với tôi và cho biết chính kiến trúc sư Ngô Viết Thụ, khôi nguyên La Mã, người vẻ đồ án dinh Độc Lập đã thiết kế thành phố này (?)

Sau khi từ giả Khai, chúng tôi tiếp tục đi theo quốc lộ 61 một đoạn rồi rẻ sang tỉnh lộ 927 để đi về hướng Phụng Hiệp ngang qua thị trấn Cây Dương. Đến Phụng Hiềp, chúng tôi lấy quốc lộ 1 (quốc lộ 4 cũ) để đi Sóc Trăng.

Đén Sóc Trăng, chúng tôi lo mướn khách sạn để tắm rửa trước khi đến nhà Thủy, bạn gái của Kiệt. Chúng tôi mời Thủy đi ăn tối ở một nhà hàng khá khang trang của thành phố Sóc Trăng.Trước khi chia tay với Thủy, năm người đi bách bộ vòng quanh hồ Nước Ngọt

Ngày thứ tư

(Sóc Trăng-Bạc Liêu-Trà Vinh)

Sáng sớm ngày thứ tư của cuộc hành trình, chúng tôi lên xe và Thủy hướng dẫn chúng tôi đi ăn ở một tiệm mì ngon trong thành phố Sóc Trăng. Xong chúng tôi trực chỉ thành phô Bạc Liêu. Từ Sóc Trăng đi Bạc Liêu chỉ độ 50km theo quốc lộ 1A (tức quốc lộ 4 cũ).

“Bạc Liêu là xứ cơ cầu,

Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu”

Thật vậy, Bạc Liêu nổi tiếng là có đông người Tiều sống đa phần về thương mại, nhưng Bạc Liêu còn là quê hương của bài ca Dạ Cổ Hoài Lang, tiền thân của bài vọng cổ sau này, do nhạc sĩ Ba Lầu sáng tác. Nhưng đặc biệt hơn nữa, nơi đây là quê hương của một nhân vật rất nổi tiếng thời Pháp thuộc: Hắc công tử hay còn có tên là công tử Bạc Liêu. Cậu công tử này được người đời nhắc nhở đến qua những giai thoại chơi ngông như đốt tờ giấy bạc 20 đồng để tìm tờ bạc 5 đồng mà người đẹp đánh rơi hay dùng tiền giấy đốt lứa nấu trứng .

Ngôi nhà của công tử Bạc. Liêu sơn màu trắng nằm ở một con đường chạy dọc bờ sông. Kiến trúc kiểu Pháp rất bề thế. Nghe nói hiện nay nhà thuộc chủ quyền của nhà nước và đang nhà được tu bổ lại để làm khách sạn nên không cho viếng thăm, chúng tôi đành chụp vài pô hình kỷ niệm phia ngòai. Phân đất phía sau căn nhà được công ty du lịch Bạc Liêu làm thành nhà hàng”Công Tử Bạc Liêu”. Chúng tôi ghé nhà hàng đó gọi nước giải khát. Người ta chỉ cho chúng tôi thấy một người đàn ông trạc lục tuần đang ngồi nói chuyện với một nữ phóng viên đài truyền hình và cho biết đó là con trai của công tử Bạc Liêu. Người ta còn cho biết ông ta đang hành nghề xe ôm ở Sài Gòn thì được công ty du lịch Bạc Liêu mời về làm công việc kể lại cuộc đời của cha mình cho du khách nghe. Nghe xong câu chuyện chúng

tôi không khỏi ngậm ngúi cho một đời bể dâu của gia đỉnh công tử Bạc Liêu.

Chúng tôi định tiện đường đi Cà Mau nhưng ví gia đình Thủy mời chúng tôi ăn trưa nên chúng tôi phải trở lại Sóc Trăng. Sau khi dùng một bữa trưa ngon miệng với canh chua, cá kho ở nhà Thủy, chúng tôi từ giả gia đình Thủy lên đường đi Trà Vinh. Chúng tôi dùng quốc lộ 60 đi bến phà Đại Ngãi. Hai chiếc phà

băng qua sông Trân Đế và Định An nối hai đầu con đường xuyên ngang cù lao Dung vừa được lập không lâu giúp chúng tôi rút ngắn quảng đường Sóc Trăng Trà Vinh rất nhiều. Chiếc phà thứ hai đưa chúng tôi đến thị trấn Cầu Quan còn gọi là Mặc Bắc nơi mà cách nay 46 năm, tôi và các bạn dạy học chung ở trường công lập Vĩnh Bình đă đi đến đây, ngồi trong một quán nước uống bia nhìn ra sông Định An. Chúng tôi đi ngang thị trấn Tiểu Cần trước khi tới thành phố Trà Vinh. Trên xe tôi gọi phone cho Huỳnh Bá Lạc, mời vợ chồng bạn ăn tối với chúng tôi ở nhà hàng sinh thái Mỹ Khánh, một nhà hàng khá sang trọng ở Trà Vinh.

Ngày thứ năm

(Trà Vinh-Bến Tre-Mỹ Tho-Sài-Gòn)

Đêm ở lại Trà Vinh, vợ chồng tôi ở một phòng đôi, còn Hưng ở một phòng chiếc của khách sạn Tấn Hằng, đối diện chợ Trà Vinh còn Kiệt về nhà người cô gân rạp hát ngủ. Buổi sáng, chúng tôi và anh Lạc (chị Lạc đau chân nên không đi) đến ăn sáng ở tiệm hủ tiếu phia sau khách sạn. Xong chúng tôi kéo đến tiệm cà phê của Lai Mỹ Huống, học trò cũ của tôi, không quên phone cho Huỳnh Đạt Bửu đến. Ngoài các học trò cũ, lần nào xuống Trà Vinh tôi đều tìm gặp hai người bạn thân cùng dạy chung trường khi cả ba còn độc thân.

Đén 11 giờ trưa, vợ chồng tôi và Hưng trả khách sạn cùng Kiệt và một cô bạn gái khác của Kiệt là Loan khởi hành trở lại Sài Gòn. Chúng tôi đi ngã Bình Phú đến phà Cổ Chiên rồi tiếp tục lấy quốc lộ 60 đi qua thị trấn Mõ Cày, cầu Hàm Luông, đi vòng ngoài thành phố Bến Tre để đến cầu Rạch Miễu. Chúng tôi dừng xe bên này cầu ăn phở, Qua cầu Rach Miễu chúng tôi đi ngang thành phố Mỹ Tho và đi thẳng ra ngả ba Trung Lương. Từ đây, chúng tôi sử dụng đường cao tốc để về Sài Gòn. Khi chúng tôi còn ở trên đường cao tốc thì trời đổ mưa to. Kiệt đổ vợ chồng tôi xuống góc đường Tôn Đản và Đòan Văn Bơ, chúng tôi phải lấy xe ôm đi về nhà vì trời còn mưa lớn và từ đây vào nhà em vợ tôi (nơi chúng tôi ở khi về Việt Nam) có một cái chợ chồm hổm choáng cả mặt đường nên ban ngày xe hơi không vào được.

Sau năm ngày làm một chuyến tây du, tôi có dịp đi qua hầu hết các tỉnh miền tây mà thời chiến tranh vì lý do an ninh tôi không thể nào thực hiện được. Cám ơn hai người học trò cũ của tôi cũng là hai người bạn đồng hành thật ăn ý với tôi. Đặc biệt cám ơn Trần Tuấn Kiệt, người lái xe không biết mệt đã chở tôi đi trên những nẻo đường miền tây giống như mùa xuân năm 2012, Nguyễn Quang Hưng đã chở tôi đi khám phá kinh thành ánh sáng Paris.