Cuộc di tản tệ hại ở toà
Đại Sứ Mỹ
Huỳnh Công Ân phỏng dịch
Chiến dịch "Cơn gió
lốc"
Ngày 9-4-1975 người Mỹ bắt đầu thảo chi
tiết các kế hoạch di tản. Tùy viên quân sự
Mỹ, đại tá Whale đưa ra bốn khả
năng: kế hoạch 1 và 2 là di tản dần dần
bằng đường hàng không, kế hoạch 3 là di
tản đồng thời bằng đường hàng
không và đường biển và kế hoạch 4 là di
tảnbằng trực thăng vận ngay tại Sài G̣n.
Các người
Mỹ được căn dặn phải mở nghe
thường trực các đài phát thanh quân sự Mỹ và
chờ nghe thông điệp ngụy hóa như sau:
"Mẹ muốn anh điện thoại về nhà "
và bản tin thời tiết: "Bây giờ là 40 độ
và nhiệt độ đang tăng lên", sau đó là
bản "Giáng Sinh trắng " do Bing Crosby hát. Loạt
mật lệnh này được truyền đi 15 phút
một lần.
Lực
lượng đăc nhiệm 76 của Hải Quân Mỹ
cùng với các hàng không mẫu hạm Hancock, Okinawa và Midway
chờ đợi ngoài khơi Việt Nam. Lực
lượng này tập trung 81 trực thăng
được các máy bay của lực lượng
đặc nhiệm 77 yễm trợ. Chiến dịch
"Cơn gió lốc" (Frequent Wind), tên đặt cho
kế hoạch 4, bắt đầu lúc 11 giờ 08 phút ngày
29 tháng 4. Cuộc di tản từ mái các ṭa cao ốc dự
định chấm dứt vào khoảng 18 giờ 30 cùng
ngày, nhưng ở ṭa đại sứ Mỹ, cuộc di
tản đă kéo dài đến 4 giờ 30 sáng ngày 30 tháng 4.
Chiến dịch này đă di tản được 1373
người Mỹ, 5595 người Việt và 85 công dân các
nước khác. Ngoài ra 41 máy bay của Không lực Việt
Nam Cộng Ḥa chở các phi hành đoàn và gia đ́nh của
họ đến được các hàng không mẫu hạm
Mỹ.
Hỗn loạn ngay từ phút
đầu
Ken Moorefield là cố
vấn đặc biệt của đại sứ Mỹ
ở Sài G̣n. Anh ta đang làm việc ở sân bay Tân Sơn
Nhứt khi công cuộc di tản bắt đầu trở
nên dồn dập từ ngày 20 tháng 4. Anh kể lại
rằng trong căn cứ quang cảnh đă trở nên
hỗn loạn. Anh nói :"Chúng tôi nhận được
lệnh chỉ di tản người Mỹ và gia đ́nh
của họ. Ban đầu tôi c̣n khuyến khích các
người Mỹ cưới vợ Việt Nam hay
nhận con nuôi Việt Nam để mang hơ theo. Ngày
đầu chỉ có khoảng ba hoặc bốn trăm
người Việt Nam xin di tản, nhưng không bao âu con
số lên tới hàng mấy ngàn người. Nói chí t́nh, tôi
vẫn giữ ư định xoay sở thế nào để
cứu được càng nhiều người càng
tốt."
T́nh h́nh trở nên
khó kiểm soát. Ở Tân Sơn Nhứt có những quân nhân
Việt Nam Cộng Ḥa không thể ở lại một khi
cộng sản chiếm được chính quyền. Nhiều
màn xô xát giữa các quân nhân và thường dân xảy ra khi
họ giành nhau lên máy bay di tản. Nhiều hoa tiêu Việt
Nam tự quyết định số phận của ḿnh,
họ bay đi không cần theo lệnh của ai. Hàng
loạt trực thăng như vậy đă đáp
xuống các hàng không mẫu hạm Mỹ bỏ neo ở
biển Đông và khi boong tàu không c̣n chỗ chứa
người ta phải đẩy vứt trực thăng
xuống biển.
Ngày 29 tháng 4
năm1975 vào lúc 4 giờ sáng, quân cộng sản Bắc
Việt bắt đầu pháo kích vào thủ đô Sài G̣n.
Tiếng nổ đánh thức Moorefield dậy, anh quay
lại phi trường. Anh kể: "Khi tôi đến,
phi trường đang bị pháo kích bằng
rốc-kết. Các trực thăng và phi cơ cố
gắng cất cánh để thoát cuộc pháo kích. Thủ
đô Sài G̣n ch́m trong khói lửa và quân cộng sản đă
bố trí các hỏa tiễn chung quanh Sài G̣n.Chúng tôi hiểu
rằng ḿnh chỉ c̣n vài giờ, thậm chí vài phút
để thoát thân."
Khi hay tin phi trường bị tấn công bắng
rốc-kết đến Hoa Thịnh Đốn, một
loạt các phiên họp thượng đỉnh
được triệu tập cấp tốc và tổng
thống Ford ra lệnh cho đại sứ Martin di tản
hếtnhững người Mỹ c̣n kẹt lại ở
Sài G̣n.
Trực thăng cứu viện
Khi Martin bật
đèn xanh cho cuộc di tản cuối cùng, 81 chiếc
trực thăng cất lên từ các tàu của đệ
thất hạm đội Mỹ đang đậu ngoài khơi
Việt Nam và nhắm hướng phi trường Tân
Sơn Nhứt lúc đó đang bị quân đặc công
cộng sản pháo kích từng chập. Cuộc pháo kích
đă ngăn cản các phi cơ hạ cánh nên sự
xuất hiện của các trực thăng gây phấn
khởi cho mọi người.
Cho tới 19
giờ 30, nhờ các chuyến bay đi và bay về không
ngừng đến các hàng không mẫu hạm mà các trực
thăng di tản được gần hết mọi
người. Giờ chỉ c̣n lo di tản toà đại
sứ Mỹ. Moorefield v́ bận kiếm gom những "con
vịt đẹt" chậm chân nên đến ṭa
đại sứ Mỹ lúc đă xế chiều. Quanh anh
hàng ngàn người Việt Nam đang cố gắng
một cách tuyệt vọng để xâm nhập vào bên
trong ṭa đại sứ. Anh kể lại: "Cuối
cùng tôi mở được một lối đi xuyên qua
đám đông và tới trước lưới rào. Một
anh thủy quân lục chiến đứng gác thấy tôi.
Anh ta mở cổng cho tôi vào. Tôi để cả buổi
chiều và đầu hôm để t́m xem ḿnh có thể làm
được ǵ và tôi đă giúp được nhiều
người leo ngơ sau để vào ṭa đại sứ.
Cuộc di tảnbằng trực thăng đang tiếp
diễn."
Nhiếp ảnh
viên của hăng thông tấn AP, Neal Ulevich cũng kẹt trong
đám đông đang xô đẩy nhau trước cỗng
ṭa đại sứ lúc khởi đầu cuộc di tản
bằng trực thăng. Anh nói: "Chúng tôi biết
rằng các thủy quân lục chiến sẽ đưa
chúng tôi vào, Nhưng phải làm sao tiến đến sát
cỗng mới được. Hàng mấy ngàn người
Việt Nam đang chờ trước tường ṭa
đại sứ với hy vọng có thể leo vào trong
để nhảy lên trực thăng. Các thủy quân
lục chiến đẩy họ lui lại để ṭa
đại sứ không bị tràn ngập. Các anh nầy
chỉ cho người Tây phương và vài viên chức
Cộng Ḥa vào trong.
Nhiều
người Việt Nam bắt đầu vượt qua
những ṿng thép gai ở trên đầu tường như
những người lính xung phong vào tuyến địch. Một
người đàn ông bị vướng chân lại và té xuống.
Anh ta bị treo lơ lửng, đầu trút xuống, chân
bị gai thép cào rách nát.
Các anh thủy quân lục chiến trông thấy chúng tôi. Nhóm
chúng tôi tiến lại sát tường hơn. Sự xô
đẩy càng dữ dội. Một cô gái trẻ khoảng
18 tuổi, lai Mỹ ôm cổ tôi và kêu lên tuyệt vọng:"Nếu
tôi bị bỏ lại chắc tôi chết mất."
Bên trong ṭa đại sứ Mỹ
Nhiều bà mẹ nâng cao các cháu bé hy vọng thủy quân
lục chiến trông thấy sẽ cho họ vào. Các
thủy quân lục chiến dùng chân đạp những
người Việt Nam trở lui và túm lấy cổ áo
những người Tây phương để kéo họ
lên.
Một khi đă
vào được bên trong ṭa đại sứ rồi th́
mọi sự đều dễ dàng.Có một chút ǵ hỗn
độn ngự trị ở đây, nhưng một người
đàn ông trầm tĩnh, thắt lưng vắt một
khẩu súng colt dẫn chúng tôi vào sân trong, ở đó các
thủy quân lục chiến trong quân phục tác chiến
đang canh gác các bức tường. Ông ta dẫn chúng tôi
vào trong ṭa cao ốc mà mái được dùng làm băi đáp
trực thăng. Trong khi chờ đợi ở hành lang,
chúng tôi trông thấy nhiều người dùng búa phá hủy
các máy đánh mật mă. Giấy tờ vất la liệt
trên mặt đất nhưng các văn pḥng đều
trống rỗng.
Khi nghe tiếng gào
thét của trực thăng đang đáp xuống mái
của ṭa đại sứ chúng tôi chạy lên cầu thang.
Lúc chúng tôi lên tới nơi th́ chiếc trực thăng CH-46
của Hải Quân đang chờ, hai chong chóng quay thành
những ṿng tṛn lớn trong mưa bụi. Chúng tôi cất
cánh ngay tức khắc, vầng ánh sáng của Sài G̣n càng lúc
càng mờ xa dần."
Chỉ di tản người Mỹ
thôi
4 giờ sáng ngày 30 tháng 4, Hoa Thịnh Đốn ra nghiêm
lệnh chỉ được di tản nhân viên
người Mỹ thôi. Khi chiếc trực thăng kế
tiếp đáp xuống, Moorefield hộ tống đại
sứ Mỹ lên tàu. Vẫn c̣n khoảng từ 300
đến 400 người Việt Nam ở trước ṭa
đại sứ Mỹ. Moofield nhắc lại những
giây phút cuối cùng trước khi anh lên tàu:"Chiếc
trực thăng kế tiếp đáp xuống, tôi cho
những người Mỹ c̣n chờ đợi cuối
cùng lên tàu. Giờ đây không c̣n ai nữa. Lúc tôi tự
nhủ rằng nhiệm vụ của tôi đă hết.
Không c̣n ǵ để làm. Tôi leo lên trực thăng và bay
đi.
Khoảng
40 phút sau, Moofield an toàn ở trên một hàng không mẫu
hạm Mỹ. Anh là một trong số những
người may mắn thoát được và có thể nói
lên lời chào giả từ một cuộc chiến mà
họ không thắng được và một dân tộc mà
họ không bao giờ hiểu được.
Theo tài liệu: "Nam, l'histoire vécue de la guerre du Vietnam, 1965-1975" của nhà Atlas, Paris