BẠN TÔI
Năm 1959, tôi thi rớt khoá 1 kỳ thi trung học
đệ nhứt cấp v́ suốt 4 năm từ lớp
đệ thất đến đệ tứ tôi ham
chơi hơn ham học. Nhưng nhờ cố gắng học
lớp luyện thi trong mùa hè năm đó tôi đậu
được khoá 2. Từ đó tôi chăm học hơn
và suốt ba năm đệ nhị cấp tôi tự nhốt
ḿnh ở nhà lo học nên đậu hai bằng tú tài dễ
dàng.
Trong những năm đại học,
dù bận rộn nhưng tôi vẫn kết bạn với một
số người cùng xóm ở quận tư như B́nh ở
trong hẻm tiệm vàng Đức Tín, đường Tôn
Đản ngày nay; Đối ở hẻm tiệm bán
cơm b́nh dân gần nhà bác sáu Xường cũng trên
đường Tôn Đản.; Cảnh con của chủ
bar Ánh Sáng trên đưởng Tŕnh Minh Thế (Nguyễn Tất
Thành bây giờ); Thọ và Thiểm cũng ở trên Tŕnh
Minh Thế. Thọ ở gần ngă ba Tŕnh Minh Thế và Lê
Văn Linh c̣n Thiểm ở gần ngả ba Tŕnh Minh Thế
và Tôn Đản.
Chúng tôi thân nhau v́ cùng trang lứa và cùng tŕnh
độ học vấn: B́nh và Đối 21 tuổi, Cảnh
19 tuổi, Thọ và tôi 18 tuổi và Thiểm lớn nhứt
23 tuổi; cả bọn hoặc đă đậu hoặc
sắp thi bằng tú tài 2. Lúc đó ngày nào tôi không gặp
được một trong các người bạn đó
ḷng tôi thấy buồn buồn
Sau ngày 30/4/1975, chúng tôi như đàn chim xa tổ,
mỗi người lưu lạc ở một phường
trời.
B́nh ở Hoa Kỳ, tôi chỉ nghe loáng thoáng
tin từ một người ngày xưa ở cạnh nhà
B́nh cho biết anh đă từng làm police ở tiểu bang
Texas.
Đối ở Toronto cùng nước Canada với
tôi , chúng tôi từng gặp nhau và thỉnh
thoảng gọi điện thoại thăm nhau.
Khoảng
vài năm sau khi tôi đi học tập cải tạo về
có một lần Cảnh đến nhà tôi cho biết lúc
đó anh đang cùng vợ mở một quán ăn ở một
khu kinh tế mới vùng Long Khánh rồi sau đó chúng tôi
không gặp lại nên không biết anh c̣n ở Việt Nam
hay định cư ở nước ngoài.
T́nh cờ quen với người bạn mới,
từng học trường Nông Lám Súc với Thọ tôi
được người bạn đó cho email của Thọ
và sau gần 60 năm tôi nối được liên lạc
với Thọ, hiện ở một thành phố nhỏ gần
Paris, bên Pháp.
Nhưng người bạn tôi muốn nhắc
đến trong bài này là anh Thiểm. Tôi bắt được
liên lạc với anh Thiểm qua anh Đối từ cách
nay hơn 10 năm. Anh hiện sống ở Paris.
Thiểm, người Bắc nhưng gia
đ́nh anh vào Nam trước đợt di cư năm 1954.
Nhà anh là tiệm may lớn trên con đường lớn nhứt
ở quận 4: đường Tŕnh Minh Thế. Tiệm
mang tên ba của anh: tiệm may Thiêm. Ba anh và các con ông đều
có tên bắt đầu bằng chữ T: Thiêm, Thiểm,
Toán, Toản và Tường.
Thiểm là con trai lớn và duy nhứt của
bác Thiêm. Toán là em gái kế của Thiểm nhưng lớn
hơn tôi 2 tuổi. Ba tôi có ư định hỏi Toán cho tôi
v́ ông quan niệm:”nhứt gái lớn 2, nh́ trai lớn 1”
nhưng chuyện không thành. Khi gặp Thiểm ở Pháp,
anh cho hay Toán sống độc thân suốt đời và
đă mất ở nhà dưỡng lăo bên đó. Hai cô em nhỏ
của Thiểm khi tôi đến chơi với Thiểm
c̣n rất nhỏ, tôi thường cho tiền để
đi mua kẹo.
Tuy là người Bắc nhưng Thiểm hiền
lành, ít nói và thật thà. Anh đi không quân và cấp bậc
cuối cùng là thiếu tá. Anh không bay chỉ làm việc
dưới đất. Khi c̣n ở Pleiku, anh giúp má tôi t́m phi
cơ đưa thằng em thứ năm của tôi về
Sài G̣n chữa bệnh. Năm 1972, anh làm việc ở pḥng
hành quân sư đoàn 5 không quân ở Tân Sơn Nhứt, nhờ
vậy khi thằng em kế tôi, một phi công của sư
đoàn 3 không quân bị bắn rớt máy bay mất tích anh
điện thoại về nhà anh để Toán vào nhà tôi báo
tin cho gia đ́nh biết.
Năm 1964, anh lập
gia đ́nh với một người con gái của một
gia đ́nh cũng là người Bắc ở quận 5
chuyên sản xuất dụng cụ nhà bếp bằng
nhôm.Nhà cô dâu thuộc loại khá giă. Đám cưới làm rất
long trọng, đoàn xe hoa có ghé Việt
Nam Quốc Tự để chùa làm lễ ban hạnh phúc cho
đôi trẻ như các đám cưới Công Giáo. Tôi tham dự
mọi giai đoạn của hôn lễ bạn ḿnh, từ
lễ dạm ngỏ, lễ hỏi đến lễ
cưới. Tuy nhiên ấn tượng không bao giờ quên
trong những dịp này là lần đầu tiên một
người miền Nam như tôi được thưởng
thức những món ăn miền Bắc rất ngon từ
những cuốn chả gị nhỏ bằng ngón tay cái
nhưng thật ngon đến các loại gị chả: lụa,
chiên, quế…tuyệt hảo. V́ thức ăn
quá ngon lại có rượu Cognac nên hôm nhóm họ ở nhà
Thiểm tôi uống quá chén phải ngủ lại nhà anh mấy
tiếng đồng hồ.
Cho đến hơn 10 năm chung
sống tính tới năm 1975, anh chị Thiểm có với
nhau 5 người con. Nhưng rất tiếc, sau biến cố
30/4/1975 không biết v́ lư do nào, anh chị bỏ nhau và Thiểm
sống một ḿnh đến ngày nay.
Sau khi đi học tập cải tạo về
bác gái, Thiểm và cô Toán được hai cô em gái có chồng
là người Pháp bảo lănh sang định cư ở
Pháp. Bác trai mất ở Việt Nam trước đó và
ngôi nhà được để lại cho một người
chú của Thiểm là cán bộ ở ngoài Bắc vào ở.
Trong hai lần du lịch sang Âu Châu trước
đây vào các năm 2011 và 2019 khi ghé Pháp tôi đều
thăm gặp Thiểm. Lần thứ nhứt tôi nhờ
người học tṛ cũ chở đến nhà Thiểm.
Anh ở một ḿnh trong một cái studio, trong đó chứa
đầy sách báo Việt ngữ. Các con anh đều có gia
đ́nh và ở riêng. Khi được biết tôi đến
thăm, Thiểm nấu sẵn món xôi gà để thết
đăi vợ chồng tôi và em học tṛ của tôi. Lần
thứ hai, tôi mời anh đến ăn
với chúng tôi ở một nhà hàng Tàu trong quận 13 của
Paris. Anh đến chỗ hẹn với chúng tôi bằng xe điện ngầm. Năm đó anh đă
80 tuổi nhưng trông c̣n rất sơi Anh cho tôi biết
người vợ cũ của anh đă mất ở Việt
Nam.
Thiểm là một người bạn tôi quen biết cách nay hơn 60 năm. Dù ngày nay chúng tôi dă là những ông già trên dưới 80 tuổi nhưng tôi nghĩ rằng t́nh bạn của chúng tôi vẫn như thời ở tuổi hoa niên.